SŁOWNIK MATEMATYCZNY


A    B    C    D    E    F   G   H    I    J    K    L    M   N    O    P    Q    R    S    T    U    W    V    Z



SŁOWNIK MATEMATYCZNY - K


kalkulator : Zwięzłe określenie elektronicznej nie automatycznie programowanej cyfrowej maszyny matematycznej

Karczmarz Stefan (1895-1939) : Matematyk polski, docent uniwersytetu we Lwowie. Zajmował się teorią funkcji rzeczywistych i szeregów ortogonalnych. Zginął w czasie działań wojennych 1939 roku.

kanoniczna postać trójmianu : funkcja drugiego stopnia

Kantorowicz Leonid (1912-1986) : Rosyjski matematyk zajmujący się głównie teorią funkcji, metodom przybliżonym i maszynom matematycznym.

kappa : Nazwa krzywej płaskiej o równaniu y2(x2 + y2) = a2x2. Kappa jest krzywą algebraiczną czwartego stopnia; posiada dwie asymptoty : y = a oraz y = -a .Równanie krzywej kappa we współrzędnych biegunowych ma postać r = a ctg fi. Nazwa krzywej związana jest z jej podobieństwem do greckiej litery kappa.

kardioida : Krzywa płaska o równaniu (x2+y2-ax)2 = a2(x2+y2), a > 0, które w układzie współrzędnych biegunowych ma postać r = a(1+ cos φ).Nazwa pochodzi od kształtu,który przypomina serce

kartezjański układ współrzędnych : układ współrzędnych

Kartezjusz : Descartes

katenoida : Nazwa powierzchni odkrytej przez Eulera w 1744 roku przy okazji rozwiązywania problemu wyznaczenia krzywej przechodzącej przez dwa dane punkty i mającej tę własność ,że pole powierzchni powstałej z jej obrotu wokół danej prostej jest najmniejsze spośród pól powierzchni powstałych z obrotu wokół tej prostej wszystkich innych krzywych przechodzących przez dane punkty (powierzchnia minimalna). Szukaną krzywą okazała się linia łańcuchowa; odpowiadająca jej powierzchnia nazywa się katenoidą. Powierzchnię tę można uzyskać doświadczalnie wytwarzając błonkę mydlaną między metalowymi pierścieniami położonymi współśrodkowo na jednej płaszczyźnie, a następnie rozsuwając pierścienie z zachowaniem równoległości ich płaszczyzn

kąt : kąt płaski

kąt bryłowy : Każda z dwóch części przestrzeni, ograniczonych jedną z dwóch części powierzchni stożkowej. Powierzchnia stożkowa odcina na powierzchni kuli o środku w wierzchołku stożka pewną powierzchnię o polu S, odpowiadającą kątowi bryłowemu φ. Kąt bryłowy mierzymy stosunkiem pola S, powierzchni kuli wyznaczonej przez ten kąt φ, do kwadratu promienia kuli : φ = S / r2, jest to wielkość niemianowana (bezwymiarowa). Kątem jednostkowym w tej mierze jest kąt bryłowy odpowiadający powierzchni S równej kwadratowi promienia kuli; jednostkę tę nazywamy steradianem .Pełny kąt bryłowy ma miarę równą 4πSr.

kąt depresji : depresja

kąt dodatni : kąt płaski

kąt dopisany : Kąt wypukły między cięciwą okręgu i styczną do tego okręgu w jednym z końców cięciwy. Kąt dopisany jest równy połowie kąta środkowego opartego na tym samym łuku.

kąt dwuścienny : dwuścian

kąt liniowy dwuścianu : dwuścian

kąt między prostą a płaszczyzną : Kąt płaski między ta prostą a jej rzutem prostokątnym na płaszczyznę

kąt obrotu : Kąt dwuścienny pomiędzy płaszczyzną przechodzącą przez oś obrotu w chwili początkowej i tą samą płaszczyzną po obrocie. Kąt obrotu punktu dookoła osi jest to kąt obrotu płaszczyzny przechodzącej przez ten punkt i oś obrotu. Kąt obrotu figury geometrycznej jest kątem obrotu każdego z punktów tej figury. Na płaszczyźnie jest to kąt powstały przy ruchu płaszczyzny samej po sobie, przy czym jeden jej punkt O, zwany środkiem obrotu, pozostaje nieruchomy; mierzymy go kątem płaskim o wierzchołku w punkcie O, którego ramiona zajmują położenia półprostej przechodzącej przez punkt O przed i po obrocie

kąt ostry : Kąt wypukły mniejszy od kąta prostego. W mierze stopniowej kąt ostry przyjmuje wartości zawarte pomiędzy 0o a 90o, a w mierze łukowej zawarte między 0 a π/2

kąt pełny : Kąt płaski taki ,że każda półprosta leżąca w jego płaszczyźnie i wychodząca z punktu na ramieniu tego kąta leży w jego wnętrzu. Kąt pełny można również określić jako sumę dwóch kątów półpełnych. Ramiona kąta pełnego pokrywają się. w mierze stopniowej kąt pełny równa się 360o, a w mierze łukowej 2π.

kąt płaski : Każda z dwóch części płaszczyzny, na które dzielą je dwie półproste (linia prosta) wychodzące z jednego punktu, wraz z tymi półprostymi zwanymi ramionami kąta płaskiego. Jeżeli punkt należy do kąta i nie leży na jego ramionach, to nazywamy go punktem wewnętrznym kąta płaskiego. Wielkość kąta płaskiego możemy mierzyć używając różnych jednostek miary w zależności od zastosowania .Miara stopniowa : kąt pełny ma 360 równych części zwanych stopniami; stopień (1o) jest to 1/360 część kąta płaskiego pełnego. Stopnie dzielimy na minuty (1o = 60´), minuty na sekundy (1´ = 60´´). Miara łukowa : kąt płaski mierzymy stosunkiem długości łuku l okręgu do promienia r tego okręgu a = l/r; jest to wielkość niemianowana (bezwymiarowa). Kątem jednostkowym w tej mierze jest kąt płaski równy kątowi środkowemu opartemu na łuku o długości równej promieniowi okręgu; jednostkę te nazywamy radianem i mówimy ,że w mierze łukowej kąt płaski mierzymy w radianach. Kąt pełny w mierze łukowej równa się 2π, w mierze stopniowej 360o. 1 radianowi w mierze stopniowej odpowiada 1/π * 180o w przybliżeniu równe 57o17´45´´ (z nadmiarem). Istnieją jeszcze inne miary oparte na podziale kąta pełnego: na 1000 równych części, zwanych tysięcznymi (zastosowanie w artylerii), na 400 równych części zwanych gradusami (zastosowanie w geodezji) i in. Kąt płaski którego jedno ramię (l1) wyróżnimy jako początkowe, a drugie (l2) jako końcowe, nazywamy kątem płaskim zorientowanym i oznaczmy np.

.Kąt płaski zorientowany otrzymujemy przez obrót na płaszczyźnie półprostej wychodzącej z punktu O; obrót dookoła punktu O może się odbywać w dwóch kierunkach : kierunek przeciwny do ruchu wskazówek zegara przyjmujemy często za dodatni, a kierunek zgodny z ruchem wskazówek zegara za ujemny. Jeżeli mamy układ współrzędnych, to za kierunek dodatni przyjmujemy kierunek , przy którym dodatnia półoś x przy obrocie o kat mniejszy od kąta półpełnego pokryje się z dodatnią półosią y. Płaszczyznę, na której ustaliliśmy kierunek dodatni i ujemny kąta płaskiego nazywamy płaszczyzną zorientowaną. Kąt płaski nazywamy równoległym do płaszczyzny, jeżeli oba jego ramiona leżą na tej płaszczyźnie lub są do niej równoległe. Miarą kąta płaskiego względem płaszczyzny zorientowanej, równoległej do danego kąta płaskiego lub krótko miarą względną kąta płaskiego nazywamy każdą liczbę postaci a ±2π n, gdzie a jest miarą łukową kąta płaskiego, jaki zatoczy ramię początkowe l1 obracające się w kierunku dodatnim na tej płaszczyźnie tak długo aż po raz pierwszy pokryje się z ramieniem końcowym l2. Miara względna kąta płaskiego w mierze stopniowej ma postać a±n*360o

kąt podniesienia : elewacja, układ współrzędnych

kąt półpełny : Kąt płaski, którego ramiona leżą na jednej prostej i nie pokrywają się. W mierze stopniowej kąt półpełny równa się 180o, a w mierze łukowej π.

kąt prosty : Kąt płaski równy połowie kąta półpełnego. Kąt prosty równa się swemu kątowi przyległemu i jest kątem wypukłym. W mierze stopniowej kąt prosty równa się 90o a w mierze łukowej π/2.

kąt przecięcia się krzywych : Kąt płaski pomiędzy stycznymi do tych krzywych w punkcie przecięcia.

kąt rozwarcia stożka : stożek

kąt rozwarty : Kąt wypukły większy od kąta prostego. Kąt rozwarty jest mniejszy od kąta półpełnego. W mierze stopniowej kąt rozwarty przyjmuje wartości od 90o do 180o, a w mierze łukowej od π/2 do π.

kąt równoległości punktu A względem prostej L : Kąt płaski między prostą przechodzącą przez punkt A i równoległą do prostej L i prostą prostopadłą do prostej L, przechodzącą przez punkt A. Kąt rozwarty dla punktu A względem prostej L jest zawsze prosty (lub ostry - geometria Łobaczewskiego)

kąt środkowy : Kąt między dwoma promieniami okręgu

kąt trójkąta kulistego : Kąt między wielkimi kołami na kuli tworzącymi trójkąt sferyczny

kąt trójścienny : kąt wielościenny

kąt ujemny : Kąt płaski

kąt wewnętrzny : wielokąt, trójkąt

kąt widzenia : Kąt płaski , pod jakim obserwator widzi dany przedmiot, przy czym wierzchołek kąta leży w oku obserwatora a ramiona kąta widzenia przechodzą przez skrajne punkty przedmiotu badanego.

kąt wielościenny : Część przestrzeni trójwymiarowej, ograniczona powierzchnią utworzoną z kątów płaskich o wspólnym wierzchołku, z których każe dwa sąsiednie mają wspólne ramię. Jeżeli każdy odcinek łączący każe dwa punkty wewnętrzne kąt wielościenny leży całkowicie wewnątrz kąta wielościennego, to kąt wielościenny nazywamy wypukłym. W każdym kącie wielościennym wypukłym suma ścian jest mniejsza od kąta pełnego. Jeżeli kąt wielościenny ma 3 ściany, to nazywamy go kątem trójściennym; każda jego ściana jest mniejsza od sumy dwóch ścian pozostałych.

kąt wklęsły : Kąt płaski, taki ,że każdy odcinek otwarty, łączący dwa punkty leżące na różnych ramionach kąta wklęsłego, leży na zewnątrz kąta. W mierze stopniowej kąt wklęsły przyjmuje wartości od 180o do 360o ,a w mierze łukowej od π do 2π

kąt wpisany : Kąt wypukły między dwiema cięciwami okręgu o wspólnym końcu. Kąt wpisany jest równy połowie kąta środkowego opartego na tym samym łuku.

kąt wypukły : Kąt płaski, którego każde dwa punkty wewnętrzne można połączyć odcinkiem nie przecinającym jego ramion. W mierze stopniowej kąt wypukły przyjmuje wartości od 0o do 180o,a w mierze łukowej od 0 do π.

kąt wzniesienia : depresja

kąt zewnętrzny : wielokąt, trójkąt

kąty dopełniające się : Dwa kąty wypukłe, które dopełniają się, tzn. ich suma jest kątem prostym : .
W trójkącie prostokątnym katy ostre są katami dopełniającymi się.

kąty przyległe : Dwa katy wypukłe o wspólnym wierzchołku i jednym wspólnym ramieniu, których dwa pozostałe ramiona leża na jednej prostej i przedłużają się wzajemnie. Suma kątów przyległych daje kąt półpełny.

kąty wierzchołkowe : Dwa kąty wypukłe takie ,że ramiona jednego są przedłużeniem ramion drugiego.

Kepler Johannes (1571-1630) : Matematyk i astronom niemiecki. Odkrył trzy prawa ruchu planet, obliczył objętości 92 brył obrotowych stosując metody, które stały się zalążkiem analizy matematycznej. Wprowadził przecinek w ułamkach dziesiętnych. Opracował teorię załamania światła przez soczewki, wynalazł tzw. lunetę keplerowską.

kinometr : pochylnik

Klein Felix (1849-1925) : Matematyk niemiecki, od 1872 profesor uniwersytetu w Erlangen, od 1875 politechniki w Monachium, od 1880 uniwersytetu w Lipsku, a od 1886 uniwersytetu w Getyndze. Prace Kleina są poświęcone geometrii nieeuklidesowej, teorii równań algebraicznych (teorii funkcji,teorii grup). Jest autorem słynnego programu erlangeńskiego. W raz z fizykiem niemieckim A.Sommerfeldem napisał teorię bąka (obracającego się ciała);zajmował się również historią matematyki, metodyką ,dydaktyką studiów matematycznych.

klotoida (spirala Cornu) : Krzywa płaska, której długość mierzona do pewnego ustalonego punktu jest proporcjonalna do krzywizny. Klotoida jest używana do badań dyfrakcji światła.

Knaster Bronisław (1893-1980) : Matematyk polski, profesor uniwersytetu we Lwowie i Wrocławiu. Główne prace Knastera dotyczyły topologii.

Kochańśki Adam Adamandy (1631-1700) : Nadworny matematyk króla Jana Sobieskiego, bibliotekarz w Wilanowie, prowadził wykłady w Würzburgu, Pradze, Florencji, Moguncji i Wrocławiu, podał przybliżoną konstrukcję rektyfikacji (wyprostowania okręgu).Korespondował z Leibnizem.

kolejność działań arytmetycznych : Ustalona jest następującymi umowami:
1.Przy obliczaniu wyrażeń nie zawierających nawiasów wykonujemy mnożenie i dzielenia, a następnie dodawania i odejmowania w kolejności ich występowania:
2+16:4-5*3+9:3= 2+4-15+3=6-15+3=-9+3=-6
60*2:12*3 = 120:12*3 = 10 * 3 = 30
2.Jeżeli wyrażenie zawiera ułamki to najpierw obliczamy (jeśli zachodzi potrzeba) ich liczniki i mianowniki według podanej umowy
3.Przy obliczaniu wyrażeń zawierających nawiasy wykonujemy najpierw działania w tych nawiasach, wewnątrz których nie ma już innych

kolineacja : przekształcenie geometryczne

kolineacja perspektywiczna : homologia

kologarytm danej liczby dodatniej : Liczba przeciwna do jej logarytmu. Kologarytm oznaczamy symbolem clog, mamy więc clog x = - log x. Znając log x, obliczamy clog x w ten sposób ,że do cechy dodajemy jedność i zmieniamy jej znak na przeciwny,a ponadto wszystkie cyfry mantysy odejmujemy od 9 z wyjątkiem ostatniej, którą odejmujemy od 10. Kologarytmu używamy przy logarytmowaniu wyrażeń ułamkowych: zamiast odejmować logarytmy dzielników dodajemy ich kologarytmy.

Kołmogorow Andriej (1903-1987) : Matematyk rosyjski, profesor uniwersytetu w Moskwie. Jest autorem prac z teorii funkcji,topologii, geometrii , logiki matematycznej. Wraz Z Chinczinem stworzył aksjomatyczne podstawy rachunku prawdopodobieństwa.

kombinacje : Pojęcie kombinatoryki. Kombinacje z n elementów (przedmiotów) branych p k elementów (k =< n) nazywamy każdy k-elementowy podzbiór tego zbioru. Np. wybierając po 2 litery (tzn.k = 2)spośród trzech: a,b i c (tzn n=3) można stworzyć 3 kombinacje: ab,bc i ca. Ogólnie liczba kombinacji z n przedmiotów branych po k=< n naraz wynosi

kombinatoryka : Dział matematyki elementarnej, zapoczątkowany w XVII wieku, którego przedmiotem jest badanie różnych zestawień i ugrupowań, jakie można tworzyć z elementów pewnego zbioru skończonego, np. zbioru liczb, liter, punktów itp (permutacja, kombinacje, wariacje). Metody kombinatoryki wykorzystywane są w licznych działach matematyki m.in. rachunku prawdopodobieństwa i teorii liczb.

komparator : Przyrząd do wykonywania bardzo precyzyjnych pomiarów odległości poziomych, najczęściej używany do sprawdzania miar odległości. Zbudowany jest z dwóch mikroskopów zaopatrzonych w specjalne podziałki, które nastawia się na granice mierzonych odległości

komutatywność : przemienność

koncentryczne (współśrodkowe) figury : Figury posiadające wspólny środek, np. okręgi koncentryczne są to okręgi o wspólnym środku.

konchoida danej krzywej K względem punktu O : Krzywa otrzymana z krzywej K przez przedłużenie oraz skrócenie o stałą długość a wszystkich wychodzących z punktu O promieni wodzących krzywej K. Konchoidę można również określić jako miejsce geometryczne końców odcinka o stałej długości leżącego na promieniu wodzącym, którego środek przesuwa się po krzywej K. Konchoidę prostej nazywa się konchoidą Nikomedesa, konchoidę okręgu nazywa się ślimakiem Pascala.

konchoida Nikomedesa : Konchoida prostej. Równanie konchoidy Nikomedesa w układzie współrzędnych prostokątnych :(x2+y2(x-a)2= b2x2. ,we współrzędnych biegunowych : r = ±b+ a/cos fi. Prosta o równaniu x = a jest asymptotą konchoidy Nikomedesa. Kształt tej konchoidy zależy od stosunku a do b. Nikomedes badał konchoidę w związku z problemem podwojenia sześcianu.

kongruencja (przystawanie) : Pojęcie z teorii liczb. Mówimy ,że liczby całkowite a i b są przystające modulo m (przystają według modułu m) jeśli a - b dzieli się bez reszty przez m (m -liczba naturalna) co zapisujemy . Liczbę m nazywamy modułem.

koniunkcja : Zdanie złożone postaci "p i q", które z definicji jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy, gdy każde ze zdań p,q jest prawdziwe .Koniunkcję nazywamy też iloczynem logicznym.

konoida : Powierzchnia powstała przez dowolny ruch prostej stale równoległej do ustalonej płaszczyzny i przecinającej ustaloną prostą. Przykładem konoidy może być paraboloida hiperboliczna.

konwersja : Pojęcie logiki, stosowane w dowodach matematycznych. Konwersja jest to wnioskowanie według następującego schematu: "jeżeli żadne p nie jest q, to żadne q nie jest p"

korelacja : Współzależność statystyczna wyników pomiarów różnych zjawisk, zależnych od wspólnej przyczyny lub pozostających ze sobą w bezpośrednim stosunku przyczynowo - skutkowym. Skrajnym przypadkiem skorelowania jest współzależność liniowa zmiennych losowych. silne skorelowanie zmiennych losowych stanowi podstawę do opracowywania wysoko wiarygodnych hipotez statystycznych. Metodami wnioskowania statystycznego na podstawie zaobserwowanych korelacji zajmuje się dział statystyki matematycznej zwany analizą wariacyjną.

Kowalewska Zofia (1851-1891) : Rosjanka, jedna z pierwszych na świecie kobieta matematyk, profesor uniwersytetu w Sztokholmie i członek Petersburskiej Akademii Nauk, Prace Kowalewskiej dotyczą równań różniczkowych i mechaniki,

krakowiany : Banachiewicz

krawędź : wielościan

kres dolny zbioru Z liczb rzeczywistych : Liczba k o następujących własnościach:
1. k =< z dla każdego z należącego do Z
2. dla każdego k1 k istnieje w zbiorze Z takie z1 ,że z1 < k1. Kres dolny może należeć do zbioru Z lub nie

kres górny zbioru Z liczb rzeczywistych : Liczba K o następujących własnościach:
1. K >= z dla każdego z należącego do Z
2. dla każdego k1 < K istnieje z zbiorze Z takie z1 ,że z1 > k1.Kres górny może należeć do zbioru Z lub nie

krok indukcyjny : indukcja matematyczna

Kronecker Leopold (1823-1891) : Matematyk niemiecki, od 1883 członek Akademii Nauk w Berlinie i profesor uniwersytetu berlińskiego. Zajmował się algebrą i teorią liczb. Propagował "arytmetyzację" matematyki, którą chciał sprowadzić do arytmetyki liczb całkowitych. Występował przeciw teoriom Weierstrassa i Cantora

kryteria zbieżności szeregów liczbowych : szeregi liczbowe

kryterium Leibniza : szereg naprzemienny

krzywa (inaczej "linia") : Pojęcie geometryczne,które kształtowało się stopniowo, pod wpływem obserwacji zjawisk przyrody (tor rzuconego kamienia, linie prądu wody w rzece, promienie światła).Zachowane do dziś fragmenty architektoniczne, powstałe kilka tysięcy lat p.n.e. wskazują na wykorzystanie przez ówczesnych artystów różnorodnych krzywych jako elementu dekoracyjnego, który wywołuje miłe wrażenie estetyczne. Pierwszym krokiem na drodze do systematycznego badani krzywych oraz ich klasyfikowania byłą teoria przecięć stożka płaszczyzną (stożkowe), podana przez matematyków greckich , IV-II w p.n.e.. Decydujące dla dynamicznego rozwoju nauki o krzywych było wprowadzenie przez Descartesa metody współrzędnych, a co za tym idzie - analitycznego zapisu, nazwanego równaniem krzywej, któy pozwolił na przejrzystą klasyfikację krzywych. Dalszy rozwój nauki o krzywych związany jest z rachunkiem różniczkowym, który ułatwił i wzbogacił ich badanie, następnie z rachunkiem wektorowym, wreszcie z topologią. Krzywa bywa określana na różne sposoby: jako linia przecięcia dwóch powierzchni, jako miejsce geometryczne punktów posiadających pewną określoną własność, para metrycznie, jako tor punktu poruszającego się według znanych praw fizyki, jako zbiór punktów , których współrzędne w określonym układzie spełniają dane równanie.

krzywa balistyczna : Tar jaki zakreśla pocisk wyrzucony pod pewnym kątem do powierzchni Ziemi (którą traktujemy jako płaską), przy uwzględnieniu oporu powietrza, co powoduje zniekształcenie paraboli, po której poruszałby się pocisk w próżni.

krzywa całkowa : Wykres funkcji będącej rozwiązaniem równania różniczkowego.

krzywa empiryczna : Wykres zależności funkcyjnej między wielkościami fizycznymi, otrzymany na drodze doświadczalnej. W naukach przyrodniczych analizuje się procesy zachodzące w badanym zjawisku na podstawie krzywych empirycznych szczególnie wtedy , gdy matematyczna analiza zjawiska nie jest możliwa.

krzywa Gaussa : rozkład normalny

krzywa Jordana : Krzywa zamknięta bez punktów wielokrotnych (nie przecinająca się sama ze sobą).Krzywą o równaniach x=f(t), y=fi(t) [funkcje te są ciągłe], gdzie t jest parametrem t1 =< t =< t2 nazywamy łukiem Jordana, jeżeli różnym wartościom t odpowiadają różne punkty [f(t),fi(t)]. Punkt A[f(t1),fi(t1)] nazywamy początkiem łuku, a punkt B[f(t2),fi(t2)] - końcem. Jeżeli A = B to łuk Jordana nazywamy krzywą Jordana. Krzywa Jordana dzieli płaszczyznę na dwa obszary: ograniczony, zwany wnętrzem krzywej i nieograniczony, zwany jej zewnętrzem.

krzywa krzyżowa (linia krzyżowa) : Krzywa o równaniu a2y2 + b2x2 = x2y2. Krzywa krzyżowa ma dwie asymptoty pionowe x=a i x = -a, oraz dwie poziome y = b i y =-b.

krzywa najkrótszego czasu : brachistochrona

krzywa płaska : Każda krzywa leżąca całkowicie w jednej płaszczyźnie.

krzywa pogoni : Tor po którym porusza się punkt M, "goniący" punkt P, biegnący po prostej L ruchem jednostajnym z prędkością v. W chwili t=0, gdy punkt P znajduje się na osi odciętych w punkcie P0, z początku układu wyrusza punkt M ,ze stałą prędkością w, tak skierowaną ,że jej przedłużenie przechodzi w każdej chwili t przez punkt "uciekający" P.

krzywa prawdopodobieństwa : Graficzne przedstawienie rozkładu prawdopodobieństwa

krzywa przestępna : Każda krzywa nie będąca krzywą algebraiczną

krzywa przestrzenna : Krzywa która nie leży w jednej płaszczyźnie(nie jest krzywą płaską) np. linia śrubowa

krzywa równoległa (ekwidystanta)do danej krzywej płaskiej k : Miejsce geometryczne końców równych odcinków, odłożonych w określonym kierunku na normalnych do krzywej k.

krzywa spodkowa : podera

krzywe algebraiczne : Krzywe dające się przedstawić w układzie współrzędnych prostokątnych równaniem algebraicznym. Stopień tego równania nazywa się stopniem krzywej algebraicznej.

krzywe (figury) Lissajous : Linie zakreślone przez punkt biorący udział jednocześnie w dwóch drganiach harmonicznych wzajemnie prostopadłych. Po raz pierwszy były badane przez francuskiego uczonego J.Lissajous pod koniec XIX w. Kształt ich zależy od stosunku miedzy okresami, fazami i amplitudami. W przypadku równych okresów, krzywe Lissajous sąelipsami, które przy różnicy faz równej 0 lub π degenerują się do odcinka, a przy różnicy faz równej π/2 - do okręgu. Jeżeli okresy są różne, to różnica faz zmienia się w czasie i otrzymujemy bardzo złożone formy krzywych Lissajous, jeżeli jednak okresy są różne ale ich stosunek jest liczbą wymierną, to po okresie czasu równym najmniejszej wspólnej wielokrotnej obu okresów punkt wraca do tego samego miejsca i otrzymujemy wówczas krzywe Lissajous zamknięte.

krzywe stożkowe : stożkowa

krzywe styczne w punkcie M : Krzywe przechodzące przez punkt M i posiadające w tym punkcie wspólną styczną. Krzywe określone funkcjami y = f(x) i y = g(x), ciągłymi i różniczkowalnymi (pochodna)w punkcie M(x0,y0)i pewnym jego otoczeniu, są styczne , jeżeli są równe wartości obu funkcji i ich pochodnych względem x w tym punkcie. Jeżeli funkcje f(x) i g(x) są ciągłe i różniczkowalne do n-tego rzędu (pochodne wyższych rzędów) w punkcie x0, i pewnym jego otoczeniu, a wartości funkcji oraz pochodne tych funkcji do n-tego rzędu w punkcie M(x0,y0) są obie odpowiednio równe, to mówimy ,że krzywe o równaniach y=f(x) i y=g(x) mają w punkcie M styczność n-tego rzędu

krzywizna krzywej : Liczba charakteryzująca odchylenie krzywej w otoczeniu danego punktu od prostoliniowości. Stopień zakrzywienia krzywej na łuku AB określamy wielkością kąta zawartego między stycznymi do krzywej w punktach A i B; kąt ten nazywamy krzywizną całkowitą łuku AB .Stosunek tego kąta do długości łuku nazywamy krzywizną średnią łuku.

księżyce Hipokratesa : Figury geometryczne ograniczone łukami okręgów zbudowanych na trójkącie prostokątnym:średnicami dwóch okręgów są przyprostokątne, a trzeciego przeciwprostokątna. Suma pól księżyców Hipokratesa równa się polu trójkąta ,wiec jest możliwa kwadratura księżyców Hipokratesa.

kula : powierzchnia kulista

Kummer Ernst Eduard (1810-1893) : Matematyk niemiecki,profesor uniwersytetów we Wrocławiu i Berlinie, autor prac z dziedziny teorii liczb, algebry ,analizy i geometrii

Kuratowski Kazimierz (1896-1980) : Matematyk, autor prac z dziedziny topologii i teorii mnogości, członek PAN (1952) i jej wiceprezes (1957), profesor Politechniki Lwowskiej (1927) i Uniwersytetu Warszawskiego (1934)>Założyciel i dyrektor Instytutu Matematycznego PAN (1948), wiceprezes Międzynarodowej Unii Matematycznej (1962),członek zagranicznych akademii nauk, doctor honoris causa wielu uczelni polskich i zagranicznych.

kwadrat : Czworokąt o równych bokach i kątach. Wszystkie kąty kwadratu są proste. Kwadrat jest jednocześnie rombem i prostokątem. Przekątne kwadratu są równe i wzajemnie prostopadłe. Pole kwadratu S=a2, gdzie a jest bokiem kwadratu. Kąt między przekątną i bokiem kwadratu równa się 45o

kwadrat logiczny : Schematyczne przedstawienie układu twierdzeń o zależnościach natury logicznej pomiędzy następującymi zdaniami:"każde p jest q","żadne p nie jest q","niektóre p są q" oraz "niektóre p nie są q", Kwadrat logiczny został wprowadzony do logiki przez filozofa greckiego Arystotelesa.

kwadrat magiczny : Kwadrat podzielony na n2(n >= 3) równych kwadratów, w które wpisano n2 kolejnych liczb naturalnych tak aby ich suma w każdym wierszu, każdej kolumnie i na obu głównych przekątnych byłą jednakowa. Kwadrat magiczny ma wiele interesujących własności. W krajach Dalekiego Wschodu kwadrat magiczny używany był jako talizman mający przynosić szczęście.

kwadratura figury geometrycznej płaskiej : Zadanie polegające na wykreślenie kwadratu o polu równym polu danej figury płaskiej.

kwadratura koła : Zadanie polegające na wykreśleniu kwadratu o polu równym polu danego koła (okrąg). Lindemann udowodnił (1883), że kwadratura koła jest niemożliwa za pomocą cyrkla i linijki (mając odcinek jednostkowy nie potrafimy skonstruować za pomocą cyrkla i linijki odcinka o długości pi).Zadanie staje się wykonalne, jeżeli oprócz cyrkla i linijki użyjemy dodatkowych pomocy (np. spirala Archimedesa, specjalne mechanizmy)

kwadrylion : Nazwa liczby 1024

kwaterniony : Uogólnienie liczb zespolonych, liczby postaci q = a+b*i +c*j + d*k, gdzie a,b,c,d są liczbami rzeczywistymi, a i,j,k spełniają zależności i2 = j2 = k2 = -1, ij = -ji = k, jk=-kj =i , ki=-ik=j .Działania na kwaternionach wykonujemy jak na wyrażeniach klasycznej algebry.

kwintylion : Nazwa liczby 1030