[ 653 ]


SŁOWNICZEK SEKSUOLOGICZNY


A    B    C    D    E    F   G   H    I    J    K    L    Ł    M   N    O    P    R    S    T    W    V    Z   




A

abstynencja seksualna : świadome powstrzymywanie się od współżycia sekaulanego
abusus in Venere : nadmierna aktywność seksualna prowadząca do stanu wyczerpania
adoracja : okazywanie sympatii , uwielbienia, podziwu u zachwytu. W okresie dojrzewania często ujawniana prze młodzież wobec osób starszych, także tej samej płci (np. wychowawców , aktorów)
afiliacja : przyjęcie jakiejś osoby do grupy, której członków wiąże wzajemna emocjonalna aprobata. W okresie dojrzewania potrzeba afiliacji dotyczy grupy tej samej płci, później rówieśniczej grupy heteroseksualnej
afrodyzjaki, aphrodisiaca : substancje o działaniu pobudzającym seksualnie (np. perfumy, niektóre leki)
agonadyzm : wrodzony brak gonad - jąder lub jajników
agresja seksualna : działanie słowne i/lub fizyczne zmierzające do wyrządzenie cierpienia i szkody partnerowi seksualnemu. Spotyka się również agresją seksualną przemieszczoną kierowaną ku innym osobom lub obiektom (np. przedmioty, zwierzęta instytucje, ideee). Najczęściej jest reakcją na frustrację, bywa ukształtowana w rozwoju cechą lub wyuczoną formą zachowania. Szczególnym rodzajem jest gwałt, sadyzm, zabójstwo z lubieżności
AIDS : zespół nabytego zaniku odporności pochodzenia wirusowego, z przesadą zwany "dżumą XX wieku". Wieloletni utajony przebieg prowadzi do zmniejszenia odporności organizmu, w następstwie czego rozwijają się rozmaite choroby (np. infekcyjne o szybkim i jak dotąd nieuleczalnym przebiegu. Zakażenie wirusem odbywa się głównie poprzez nasienie ( w trakcie stosunku, kontaktów oralnych, analnych), transfuzję krwi, rzadziej przez ślinę, łzy. Najczęściej występuje u homoseksualistów, biseksualistów, osób często zmieniających partnerów seksualnych (promiskuityzm). Zespół ten stał się źródłem paniki, psychozy strachu i rygorystycznej postawy wobec homoseksualistów w wielu krajach .Najlepsze formy zapobieganie tej chorobie to : stały partner (homo= lub hetereoseksuany), stosowanie prezerwatyw (zwłaszcza w kontaktach homoseksualnych) i unikanie kontaktów oralnych.
aleksytymia, choroba dyrektorska : zaburzenie psychosomatyczne polegające na utracie zdolności przeżywania uczuć, nadmiernym napięciem psychicznym, zaburzeniach - osłabienie popędu, zaburzenia erekcji. Spowodowane stresami psychosocjalnymi w połączeniu z brakiem relaksu, bądź wręcz umiejętności odpoczywania. Występuje w kręgu kultur Zachodu
alghednia : przeżywanie rozkoszy przy doznawaniu bólu
algolagnia : osiąganie rozkoszy przez zadawanie bólu partnerowi lub sobie
algolagnia bierna : masochizm
algolagnia czynna : sadyzm
alkoholizm : uzależnienie od alkoholu, różniące się od pijaństwa przymusowym charakterem czynności("Pijak pije bo chce - alkoholik pije bo musi"). Zaburzenia seksualne rozwijają się szybko, szczególnie na tle organicznym .Najczęściej występują u mężczyzn - obniżenie libido, zaburzenie erekcji i/lub wytrysku, u kobiet dyspareunia - anorgazmia, zanik lubrykacji.
allosomy, chromosomy płciowe, heterochromosomy : specyficzne struktury biologiczne zawierające geny i decydujące o rozwoju płci. Allosom Y determinuje rozwój płci męskiej; cechy uzależnione od genów znajdujących się w alosomie X są dziedziczone odmiennie u obu płci. Normalny mężczyzna ma wzór chromosomalny typu XY, kobieta XX
ambiwalencja : jednoczesne występowanie sprzecznych uczuć lub postaw (np. wstręt połączony z pożądaniem, miłość z nienawiścią) wobec tej samej osoby, płci, seksu. Ujawnia się także u ludzi zdrowych
amok : stan silnego podniecenia seksualnego połączony ze znacznym zawężeniem świadomości
anafrodyzja : znaczne osłabienie lub brak popędu płciowego u kobiety spowodowany przyczynami konstytucjonalnymi (wrodzonymi)
analizm : doodbytnicze stosunki płciowe homo- i heteroseksualne
analne pieszczoty : pieszczoty analne
androfobia : mizoandria
androgeny : hormony płciowe decydujące o rozwoju i prawidłowej czynności męskich narządów płciowych. Wytwarzane głównie w jądrach i korze nadnerczy (u obu płci) w niewielkich ilości także jajnikach
androginia : 1.obojniactwo rzekomo męskie; zewnętrzne narządy płciowe takiego osobnika są różnym stopniu sfeminizowane. 2.występowanie u kobiet uczuciowości i postaw charakterystycznych dla mężczyzn, a u mężczyzn charakterystycznych dla kobiet.
andrologia : nauka zajmująca się fizjologią i patologią narządów płciowych męskich, zagadnieniami męskich zaburzeń płciowych i niepłodnością męską
andropauza : męski przekwitanie. Występuj u mężczyzn powyżej pięćdziesiątego roku życia i polega na zmienności nastrojów, zmniejszeniu libido, pogorszenie sprawności intelektualnej. Ma związek z zaburzeniami hormonalnymi; leczenie daje dobre wyniki.
anerectio : brak wzwodu prącia
anestezja seksuana : zaburzenie polegające na osłabieniu lub wyłączeniu wrażliwości zakończeń nerwowych (np. pochwy) w trakcie stosunku seksualnego. Wywołana przyczynami czynnościowymi (np. konflikt z partnerem) lub ograniczonymi (np. stany pogrzybicze pochwy, pozapalne, poporodowe)
anhedonia : niezdolność do przeżywania przyjemności. Występuje niekiedy u osób zdrowych
anorchia, anorchismus : wrodzony brak jąder
anorgazmia : brak orgazmu. Zaburzenie seksualne występujące przede wszystkim u kobiet. Wyróżnia się anorgazmię pierwotną u osób, które nigdy w życiu nie przeżyły orgazmu, anorgazmię wtórną - u osiągającego go w przeszłości i anorgazmię sytuacyjną. Anorgazmię stwierdza się wówczas, gdy nie dochodzi do orgazmu w wyniku samopobudzania i/lub pobudzania ze strony partnera, pomimo wielokrotnych prób.
antykoncepcja : zapobieganie ciąży uwzględniające sposoby sterowania płodnością. Obejmuj metody : biologiczne (kalendarzyk małżeński, metoda termiczna, metoda Billingsów, hipnoantykoncepcja), mechaniczne (prezerwatywa, spirala domaciczna, kapturek dopochwowy), chemiczne (tabletki hormonalne doustne, tabletki dpochwowe, kremy i maści plemnikobójcze) oraz stosunek przerywany i płukanie pochwy po stosunku
apatia seksualna : zobojętnienie lub osłabienie reakcji na bodźce seskualne powodujące zanik potrzeby współżycia seksualnego. Okresowo występuje u ludzi zdrowych; nasilona i długotrwała jest charakterystyczna dla wielu chorób
ars amandi : sztuka współżycia seksualnego; obejmuje m.in. grę miłosną (zaloty) i techniki seskualne
aspermia : brak plemników w wydzielinie z dróg rodnych męskich
atrofia : zanik narządu lub tkanki w przebiegu różnych chorób albo procesu starzenia się ustroju
autoagresja, samouszkodzenie : działanie przeciwko własnemu ciału polegające m.in. na kaleczeniu skóry, uszkadzaniu narządów (czasem ich wycinaniu), w skrajnych wypadkach samobójstwie. Do częstszych przyczyn należ frustracje seksualne
autoerotyzm : nasilone zainteresowaniem własnym ciałem dla osiągnięcia satysfakcji seksualnej. Termin obejmuje m.in. masturbację i narcyzm
autoerotyzm anakastyczny : przymusowe samopobudzanie seksualne bez istnienia bodźca czy potrzeby seksualnej. Objaw nerwicy natręctw i różnych chorób psychicznych.
autoerotyzm patologiczny : samopobudzanie seksualne z zastosowaniem np. skomplikowanych rytuałów, aparatów, wymyślnych wyobrażeń
automonoseksuaizm : osiąganie satysfakcji seksualnej podczas oglądania w lustrze własnego ciała przebranego w strój kobiecy. Postać w lustrze jest wtedy traktowana jako inna osoba.
awersja seksualna : wstręt do partnera, jego ciała, pieszczot, współżycia z nim, a w skrajnej postaci odraza do wszelkich bodźców i kontaktów seksualnych niezależnie od osoby partnera
awersyjne leczenie : leczenie seksuoloczne, metody

B

badanie seksuologiczne : czynności zmierzające do ustalenia stanu pacjenta obejmujące : oględziny lekarskie (wygląd i budowa ciała, okolic genitalnych, badanie odruchów), wywiad, wywiad od partnera, badanie psychologiczne (np. kwestionariusze , testy) i laboratoryjne (np. nasienia, poziomu hormonów)
biczowanie → flagellatyzm
badanie seksuologiczne : czynności zmierzające do ustalenia stanu pacjenta obejmujące : oględziny lekarskie (wygląd i budowa ciała, okolic genitalnych, badanie odruchów), wywiad, wywiad od partnera, badania psychologiczne (np. kwestionariusze , testy) i laboratoryjne (np. nasienia, poziomu hormonów)
biczowanie : flagellatyzm
biczownicy : potępiany przez Kościół ruch w średniowiecznej Europie, polegający na procesjach dużych grup wędrowców obu płci, przemierzający miasta i kraje biczujących się wzajem i nawołujących do pokuty. Zaliczany do psychoz masowych z motywacją pseudoreligijną, za którą skrywały się inklinacje seksualne
biopola seksualne : hipotetyczne wypromieniowanie przez człowieka bioenergii o oddziaływaniu przyciągającym seksualnie
biorytmy seksualne : cykle potrzeb i aktywności seksualnej sterowane przez układ nerwowy i hormonalny organizmu
biseksualizm : przejawianie aktywności seksualnej wobec przedstawicieli obu płci. Najczęściej popęd homo- i heteroseksualny nie są zrównoważone, i dominuje jeden z nich, choć okresowo, każdy może uzyskać przewagę → dewiacja seksualna
błona dziewicza, hymen : fałd błony śluzowej, która u dziewicy otacza i w dużej części zamyka wejście do pochwy
bodziec, podnieta : czynnik zewnętrzny lub wewnętrzny powodujący pobudzenie w którymkolwiek z posiadanych przez organizm narządów zmysłowych. Bodźcem mogą być czynniki fizyczne i chemiczne
bodziec awersyjny : bodziec odczuwany jako przykry. Prowokowany np. w leczeniu → dewiacji powoduje unikanie źródeł pobudzania wywołując trwałe skojarzenia nieprzyjemnego doznania z reakcją seksualną. W sytuacjach naturalnych, doraźnie zmniejsza lub eliminuje podniecenie
bodziec seksualny : bodziec wywołujący reakcję seksualną


C

Carezza praktyka → praktyka Carreza
catharsis : stan odprężenia po orgazmie
celibat : świadoma rezygnacja z życia seksualnego w imię służenia wartościom wyższym, np. religijnym. Obowiązuje duchowieństwo wyznania rzymskokatolickiego, mnichów prawosławnych; spotykany również w innych systemach religijnych
choroba dyrektorska : aleksytymia
chromatyna płciowa, ciałko Barra : specyficzna struktura jądra komórkowego występująca i kobiety (nigdy u normalnych mężczyzn) .W medycynie służy do ustalania płci i diagnostyki zaburzeń genetycznych
chromosomy płciowe : allosomy
ciałko Barra : chromatyna płciowa
ciągotka : priapizm
ciągotka nerwicowa : bóle umiejscowione w łechtaczce i/lub okolicy sromu połączone z podnieceniem seksualnym. Często mija po przeżyciu orgazmu. Może być wyrazem niezaspokojenia seksualnego, ale także objawem różnych schorzeń
ciswestyzm, przebieractwo : odmiana transwestytyzmu polegająca na ubieraniu się w odzież właściwą dla własnej płci ,ale typową dla innego wieku lub innej warstwy społecznej (najczęściej uniformy , ubranka dziecięce)
clitoris : łechtaczka
coitus : stosunek seksualny
coitus femoralis : stosunek, podczas którego członek umieszczony jest między udami partnera lub partnerki. Jako technika kontaktów heteroseksualnych stosowany przy zaburzeniach erekcji u mężczyzn; w kulturach seksualnych Afryki Północnej, bardzo popularny ,m.in. jako forma antykoncepcji
coitus in ore, fellatio, minetka : stosunek podczas którego członek umieszczony jest w ustach partnera lub partnerki, a pobudzany wargami i językiem
coitus interruptus : polega na wycofaniu prącia z pochwy przed wytryskiem nasienia, który następuje na zewnątrz narządów rodnych kobiety. Jako metoda zapobiegania ciąży należy do najmniej skutecznych ponieważ u wielu mężczyzn przed wytryskiem pojawia się niewyczuwalne tzw. kropelkowanie nasiesnia a u wielu innych, zamiast wytrysku, następuje wypływ nasienia trwający przez pewien czas. Coitus interruptus sprzyja powstaniu zaburzeń seksualnych u obojga partnerów.
coitus saxonicus ,stosunek saksoński : stosunek w pochwie, podczas którego partner uciska członek, aby uniemożliwić wytrysk na zewnątrz. Nasienie zostaje wówczas skierowane do pęcherza moczowego mężczyzny. Jest to popularna technika w kulturach seksualnych Indii i Dalekie Wschodu
coitus urethralis, stosunek docewkowy : stosunek podczas którego członek wprowadzany jest do cewki moczowej kobiety; rzadko spotykany
coitus vaginalis : stosunek w pochwie
coitus vestibularis, stosunek przedsionkowy, stosunek płytki : polega na wprowadzeniu członka do przedsionka pochwy i płytkim wykonywaniu ruchów frykcyjnych .Bywa stosowany np. w celu uniknięcia defloracji, zwiększenia intensywności bodźców dotykowych członka w wypadku luźnej czy szerokiej pochwy, jako zastępcza forma stosunku u mężczyzn z niepełną erekcją, jako forma zaawansowanego pettingu
cool-sex : tzw. zimny seks; współżycie seksualne mające an celu jedynie zaspokojenie popędu płciowego
copula reservata : stosunek bez wytrysku
cunnilinctio : drażnienie językiem łechtaczki i sromu przez partnera w celu wywołania pobudzenia seksualnego
cunnilingus : osobnik praktykujący cunnilinctio
członek : prącie
czynnościowe zaburzenia seksualne : zaburzenia seksualne czynnościowe

D

defeminatio : następujące u kobiety zmiany psychiczne (obejmujące m.in. cechy charakterologiczne i ukierunkowanie popędu seksualnego),w trakcie których cechy kobiece ulegają przekształceniu w cechy charakterystyczne dla mężczyzn. Defeminatio obserwuje się u kobiet o skłonnościach homoseksualnych
defloracja, oddziewiczenie : przerwanie (przebicie lub rozdarcie) błony dziewiczej przy pierwszym stosunku seksualnym lub ze wskazań lekarskich
defromacja zawodowa : sposób bycia odbiegający od utartej normy spowodowany długotrwałym wykonywaniem jakiegoś zawodu np. skłonność do pouczania u nauczycieli, patos i teatralność zachowania się aktora w życiu codziennym, przecenianie spraw seksu w życiu jednostki i społecznym u seksuologów
deprywacja seksualna : ograniczenie dopływu bodźców seksualnych np. w wyniku braku partnera, powodujące występowanie zmian i zaburzeń psychicznych
desensybilizacja : leczenie seksuologiczne,metody
dewiacja seksualna,zboczenie płciowe : zaspokajanie popędu płciowego w sposób nietypowy dla danej kultury pod względem : przedmiotu popędu (np.kazirodztwo), formy jego realizowania np.sadomasochizm i/lub używanych środków bądź niezbędnych warunków dodatkowych np. refitizm, ocieractwo. Dewiacja seksualna może być wyrazem zakłócenia typowego rozwoju psychoseksualne, objawem chorób (np.psychicznych), formą ucieczki od budzących lęk kontaktów z płcią przeciwną, a także postacią zastępczego zaspokajania potrzeb seksualnych w specyficznych warunkach(np.zoofilia wśród pasterzy).Istnieje kilkadziesiąt dewiacji seksualnych,ale w populacji są nieczęsto spotykane .Budzą sesnacyjne zainteresowanie, rygorystyczne i karzące postawy otoczenia; rzadziej traktowane jako choroby, które należy leczyć.
dezintegracja seksualna : stan w którym występują oddzielenie seksu od moralności, uczuciowości, refleksji. Może być wynikiem przedwczesnej inicjacji seksualnej, zakłócenie rozwoju osobowości, objawem neurotyzmu. Najczęściej jest przyczyną problemów wychowawczych z dojrzewającą młodzieżą, która rozpoczyna zbyt wcześnie życie seksualne,ograniczające je do biologii
dni płodne : faza cyklu miesięcznego kobiety, w której jest ona zdolna do zapłodnienia. Dni płodne określa się za pomocą pomiaru ciepłoty ciała (metoda termiczna), obserwacji śluzu (metoda Bilingsów), badań laboratoryjnych
DSA : skrót oznaczający doustne środki antykoncepcyjne
durzenie się : silne, krótkotrwałe uczucie połączone z adoracją występujące wwieku dojrzewania
dwupłciowość : obojnactwo
dysfunkcje seksualne : zaburzenia seksualne
dysharmonia seksualna : rozbieżności w doborze partnerów pod względem fizycznym lub psychicznym, uniemożliwiające osiąganie płenego zadowolenia ze współżycia seksualnego
dysocjacja orgazmu : orgazm, dysocjacja
dysmorfofobia : silna obawa związana z przekonaniem o niekorzystym wyglądzie części ciałalub stanie całego ciała(np.kompromitujacy, przykry zapach) powodująca m.in. unikanie kontaktów seksualnych, czasem prowadząca do uporczywej dążności do przeprowadzania operacji chirurgicznej
dyspareunia : zaburzenie seksualne polegające na odczuwaniu bólu w trakcie stosunku pochwowego. Częściej występuje u kobiet w następstwie zmian organicznych (np. stany pooperacyjne, zapalne, grzybicze)lub jako objaw nerwicy. Wymaga leczenia, bowiem w miarę upływu czasu może uniemożliwić odbywanie stosunków lub przerodzić się w inne formy zaburzeń np. oziębłość, impotencję
dziewictwo, virginitas : 1.stankobiety przed odbyciem pierwszego stosunku seksualnego poświadczony istnieniem nienaruszonej błony dziewiczej. 2.stan przed inicjacją seksualną u obu płci 3.dar czystości świadomie ofiarowywany człowiekowi, idei ,Bogu

E

efebofilia : kontakty homoseksualne starszych mężczyzn z młodszymi partnerami
ego : wg. Psychoanalizy struktura osobowości kontrolująca → id, zawierająca ,świadome dążenie, regulująca zachowanie człowieka
ego stany : doświadczenia człowieka zapisane w jego pamięci i mające wpływ na zachowania społeczne
egocentryzm : sposób myślenia i działania polegający na ujmowaniu rzeczywistości w formie zniekształconej, wyłącznie z punktu widzenia własnego ja. W zachowaniach seksualnych ujawnia się poprzez narzucanie własnych potrzeb i upodobań,wymuszanie współżycia, dążenie do przyjemności seksualnej bez starań, aby miał ją również partner
eiaculatio : wytrysk
eiaculatio praecox : wytrysk przedwczesny
eiaculatio praematura : wytrysk zbyt wczesny
eiaculatio retardata : wytrysk opóźniony
ejakulacja : wytrysk
ejakulat : sperma
eksaudyryzm : osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez podsłuchiwanie zachowań seksulanych innych osób-dewiacja seksualna
ekshibicjonizm : osiąganie satysfakcji seksualnej przez publiczne i zaskakujące obnażanie własnych narządów płciowych wobec anonimowych osób płci przeciwnej. Należy od częściej spotykanych dewiacji seksualnych, występuje niemal wyłącznie u mężczyzn. Najczęściej wynika z kompleksów, nieśmiałości, lęku wobec kobiet
ekshibicjonizm dziecięcy : naturalne zainteresowanie budową własnego ciała, porównywanie jej z innymi. Występuje u małych dzieci i nie ma charakteru chorobowego
ekstaza seksualna : przeważnie nagle występujący stan najwyższego uniesienia, w którym dominuje uczucie pełni szczęścia i zachwytu . Ekstazę seksualną cechuje zatracenie się w sobie, ograniczenie ekspresji i odmienione postrzeganie otoczenia na skutek chwilowych zaburzeń świadomości i halucynacji.Może pojawić się samorzutnie,może też być prowokowana przez specjalne ćwiczenia zwiększające poziom koncentracji i kontemplacji seksualnej
ekskrementofilia : odmiana masochizmu polegająca na osiąganiu satysfakcji seksualnej przez kontakt z wydalinami ciała. Najczęściej występuje jako jeden z objaw chorób psychicznych.
emissio : wstępna faza wytrysku polegająca na odczuwaniu zbliżającej się ejakulacji niemożności jej powstrzymania
empatia seksualna : zdolność do wczuwania się w nastroje i uczucia partnera, połączona z umiejętnością przeżywania stanów podobnych w tym samym czasie
eonizm : transwestytyzm
erekcja , wzwód : wywołane przekrwieniem powiększenie i stwardnienie narządu zawierającego ciała jamiste lub gąbczaste np.członka, łechtaczki,brodawki piersiowej
erogenne, erogeniczne strefy : strefy erogenne
Eros : w psychoanalizie jeden z dwu głównych popędów,popęd seksualny
erotomania : stan patologiczny nasilenia erotycznych zainteresowań i aktywności i aktywności seksualnej, w którym potrzeby te do tego stopnia dominują nad innymi ,że stanowią o sensie życia, uniemożliwiając prawidłowe spełnianie funkcji zawodowych czy rodzinnych. Może mieć tło chorobowe ,neurotyczne i socjopatyczne
erotyzm : reakcja na aktywność fizyczną i psychiczną osób odmiennej płci polegająca na okazywaniu zainteresowania i odczuwaniu przyjemności seksualnej
eunuch : 1.mężczyzna pozbawiony jąder przed okresem dojrzewania płciowego;kastrat; 2.każdy mężczyzna pozbawiony jąder w wyniku specjalnego zabiegu; rzezaniec
eunuchoidyzm : zespół objawów niedoczynności hormonalnej jąder powstałe po okresie pokwitania, na które składają się : charakterystyczna budowa ciała (wysoki zwrost,pomniejszenie rozmiarów narządów płciowych, odkładanie się podściółki tłuszczowej na brzuchu i wzgórku łonowym),słabe owłosienie, wysoki głos,niski popęd seksualny

F

falliczny kult → kult falliczny
fallizm : postawa mężczyzn przypisująca członkowi wyjątkowe i decydujące znaczenie w życiu seksualnym kobiety, jako głównemu bodźcowi seksualnemu, rzekomo decydującemu jakości i intensywności orgazmu. Towarzyszy temu błędne przekonanie ,że im większe rozmiary członka, tym większa wartość seksualna mężczyzny
fallokracja : społeczność zdominowana przez mężczyzn z kultem fallicznym
fallus : prącie
fantazje seksualne : wyobrażeniowe przedstawienie sobie sytuacji seksualnych. Może mieć charakter odtwórczy, życzeniowy, dopingujący, dysocjacyjny(gdy wobec własnych reakcji seksualnych przyjmuje się postawę obserwatora) i towarzyszący. Fantazje seksualne towarzyszące masturbacji wpływają na kształtowanie się oczekiwań potrzeb i zachowań seksualnych i są powszechnie uznawane za jeden z mechanizmów prowadzących do rozwoju dewiacji i trudności we współżyciu seksualnym
fatalizm seksualny : fałszywe przeświadczenie,że wszystko co dotyczy własnego życia seksualnego zostało uwarunkowane przez los, a jakiekolwiek próby zmiany bądź przeciwdziałania skazane są na niepowodzenie, zatem pozbawione sensu
faza : wg psychoanalizy przejściowy stan rozwoju psychoseksualnego różniący się od stanu poprzedniego i następnego przemianami libido
faza analna : obejmuje okres między 1 a 3 rokiem życia,kiedy dziecko interesuje się okolicą analną swego ciała, a czynność wydalania kału i zabiegi higieniczne związane z drażnieniem okolic odbytnicy sprawiają mu przyjemność o charakterze seksualnym.Zaburzenia jej przebiegu ma wiązać się z rozwojem sztywności charakteru, późniejszym rygoryzmem, brakiem wyobraźni, zahamowaniami w życiu seksualnym
faza falliczna : obejmuje okres między 3 a 6 rokiem życia,kiedy dziecko skupia zainteresowanie na własnych organach płciowych. Działania z tym związane sprawiają mu przyjemność o charakterze seksualnym. Dla fazy fallicznej charakterystyczny jest kompleks Edypa
faza genitalna : obejmuje okres dojrzałości, kiedy człowiek zdolny jest do współżycia seksualnego z partnerem płci przeciwnej, przeżywania satysfakcji seksualnej i uczucia miłości
faza oralna : obejmuje pierwszych 18 miesięcy życia kiedy dziecko skupia zainteresowanie na czynnościach ssania,co poprzez drażnienie okolic ust sprawia mu przyjemność o charakterze seksualnym. Zakłócenie w jej przebiegu(np.brak troski rodziców o właściwe odżywianie, brak matki) wiążą się z zaburzeniem dalszego rozwoju
fellatio : coitus in ore
feromony : wonne substancje o działanium.in. pobudzającym seksualnie wydzielane przez owady, zwierzęta i ludzi
fetyszyzm : osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku kontaktu z przedmiotem, częścią ciała partnera (np. pośladki, włosy) lub partnerem w połączeniu z przedmiotem. Należy do częściej spotykanych dewiacji. Występuje zwykle u mężczyzn.
fiksacja : wg psychoanalizy utrwalenie się zachowań charakterystycznych dla wcześniejszej fazy rozwojowej i ujawnienie ich w różnej formie w wieku dojrzałym. Prowadzi to m.in. do konfliktów związkach partnerskich
flagellatyzm, biczowanie : osiąganie satysfakcji seksualnej wyniku chłostania siebie lub partnera - dewiacja seksualna
fobia : negatywne emocje związane z nieuzasadnioną lub irracjonalnie intensywną reakcją lękową na sytuacje, przedmioty (haptofobia), osoby a czasem tylko ich wyobrażenia. Fobia różni się od lęku długotrwałością, wysokim natężeniem i świadomością przyczyn, co powoduje konsekwentne ich unikanie
fobia seksualna : fobia, której przedmioty związany jest ze sferą życia seksualnego, np. gamofobia, fobia inicjacji, fobia impotencji, koitofobia, wenerofobia
: kobieta dotknięta oziębłością płciową
frigiditas sexualis : oziębłość płciowa
frotteryzm : ocieractwo
frustracja seksualna : negatywny stan emocjonalny powstały w wyniku niemożności zaspokojenia potrzeb seksualnych
frykcyjne ruchy : ruchy frykcyjne

G

gamofobia → fobia małżeńska
gamologia : nauka interdyscyplinarna zajmująca się problematyką małżeństwa
generalizacja : formułowanie twierdzeń ogólnych na podstawie faktów jednostkowych. Wiele osób uogólnia np. własne doświadczenia seksualne, głosząc sądy o drugiej płci czy prawidłowościach współżycia. Jest to jedna z przyczyn upowszechniania się poglądów uproszczonych lub błędnych
genitalia : narządy płciowe
gerokomia : pogląd, iż współżycie seksualne z młodymi kobietami odmładza psychicznie starszego mężczyznę i daje mu żywotność biologiczną
gerontofilia : osiąganie satysfakcji seksualnej przez młodą osobę w wyniku współżycia z partnerem w wieku starszym. Bardzo rzadka dewiacja seksualna. Najczęściej występuje u osób ,które mających głębokie trudności w nawiązywaniu kontaktów rówieśniczych, z zaburzeniami osobowości lub zaburzeniami psychicznymi
gerontoseksuologia : seksuologia późnego wieku
ginekomastia : nadmierny rozrost sutków u mężczyzny. Najczęściej wiąże się z zaburzeniami hormonalnymi
gonada, gruczoł płciowy : narząd służący prokreacji (u mężczyzn jądro, u kobiet jajnik), w którym wytwarzane są plemniki lub komórki jajowe
gracylomania : uparta i wytrwała chęć zachowania szczupłego wyglądu. Gracylomanię cechuje chorobliwy poziom natężenia motywacji do działania w tym kierunku. Występuje niemal wyłącznie u kobiet. Jedną z częstszych jej przyczyn są problemy w życiu partnerskim i seskualnym
Grafenberga przestrzeń : przestrzeń Grafenberga
grafomania seksualna : patologiczna skłonność do pisania listów, utworów literackich z przesadnie bogatą treścią seksualną
gruczoł płciowy : gonada
gwałt : kontakt seksualny wymuszony przy użyciu siły. Najczęściej ofiarami przemocy są kobiety. Bywają również gwałty homoseksualne, pedofilne, zbiorowe. Wyjątkowo rzadko dochodzi do gwałtu kobiety na mężczyźnie lub zbiorowego kobiet na mężczyznach
gynandria : 1.obojniactwo rzekomo żeńskie. Zewnętrzne narządy płciowe takiego osobnika są w różnym stopniu zmaskulizowane. 2.męskie cechy psychiczne u kobiety

H

haptofobia : obawa lub mniej określone ale także nieprzyjemne wrażenie odczuwane przy dotykaniu jakichś przedmiotów m.in. związanych z życiem seksualnym (np. śliski atłas kołdry); rodzaj fobii
hedonizm : postawa życiowa oparta na doktrynie etycznej głoszącej ,że przyjemność (rozkosz) jest jedynym, bądź najwyższym dobrem, do którego człowiek powinien dążyć i naczelnym motywem działań ludzkich, zaś przykrość (ból, cierpienie) złem, którego należy unikać
hematospermia : obecność krwi w nasieniu
hermafrodytyzm : obojnactwo
heterochromofilia : odmiana fetyszyzmu ,w której rolę fetysza pełni odminny kolor skóry partnera
heterochromosomy : allosomy
hetereoseksualizm : prawidłowo ukierunkowany popęd płciowy, w którym zainteresowania , potrzeby i aktywność seksualna dotyczą osoby płci odmiennej
hiperestezja : prseczulica
hiperlibidemia : podwyższony poziom popędu seksualnego . Najczęściej jest objawem zaburzeń hormonalnych, działania niektórych leków; okresowo towarzyszy zażywaniu niektórych narkotyków i alkoholu
hiperseksualizm : tendencja do chorobliwego częstego i intensywnego zaspokajania popędu seksualnego; u kobiet nimofomania, u mężczyzn satyriasis. Hiperseksualizm powiązany jest z promiskuityzm
hipnoantykoncepcja : metoda sterowania płodnością polegającą na spowodowaniu okresowego zaniku jajeczkowania w wyniku zastosowania hipnozy. Mechanizmy powstawania tego procesu i skuteczność metody są jeszcze mało znane
hipochondria : przesadny , ciągły niepokój o własne zdrowie, czynności ciała, a także o sprawność seksualną
hipolibidemia : obniżony poziom popędu seksualnego i potrzeb seksualnych. Najczęściej występuje w : zaburzeniach hormonalnych, okresie przekwitania, przewlekłych chorobach, alkoholizmie, narkomanii. Znana jest również hipolibidemia czynnościowa, będąca np. wyrazem rosnącego zobojętnienia wobec partnera
hipolibidemia endemiczna : patologicznie niski poziom popędu seksualnego spowodowany szczególnymi warunkami życia w naturalnym środowisku. Występuje w niszach ekologicznych, obserwowana m.in. u mężczyzn z afrykańskiego plemienia Dani
hipomania seksualna : mniejsze nasilenie objawów manii seksualnej
hirsutyzm : nadmierne owłosienie ciała kobiety (przypominające męskie) . Najczęściej jest objawem zaburzeń hormonalnych
histeria seksualna : jedna z postaci nerwicy histerycznej. Wśród objawów występuje np. znieczulenie stref erogennych, narządów płciowych, pochwica rzekoma, anorgazmia, zanik erekcji, bolesność członka przy współżyciu, utrata zainteresowania życiem seksualnym. Często u osób o teatralnym, afektowanym sposobie bycia, niedojrzałych uczuciow. Jest wyrazem świadomej bądź podświadomej potrzeby manipulowania innymi (wywarcie nacisku, wyrażenie oporu, okazanie lęku lub agresji). U mężczyzn rzadko rozpoznawana, występuje nie mniej często niż u kobiet.
homeowestytyzm : osiąganie satysfakcji seskualnej poprzez ubieranie się w odzież należącą do innej osoby tej samej płci - dewiacja seksualna
homofilia : homoseksualizm
homofobia : fobia ludzi często występująca u osób mających długotrwałe i wielokrotne niepowodzenia w nawiązywaniu kontaktów uczuciowych czy seksualnych lub też przewlekłe zaburzenia seksualne
homoseksualizm, homofilia : osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez kontakty z parterem tej samej płci. W wielu klasyfikacjach zaburzeń seksualnych nie jest zaliczany do dewiacji, lecz określany jako inność seksualna, która nie jest chorobą. Obejmuje ok. 1-3% populacji, ale sporadyczne kontakty homoseksualne nawiązuje ok. 7-20%. Przyczyny homoseksualizmu mogą być wrodzone (związane ze strukturami seksualnymi móżgu we wczesnym okresie życia płodowego) i nabyte (gdy wynikają np. z mechanizmów życia rodzinnego, uwiedzenia, lęku przed płcią odmienną). W specyficznych warunkach (np. więzienia, koszary, internaty) staje się zastępczą formą zaspokajania potrzeb seksualnych. W Polsce nie jest karany
hymen : 1.błona dziewicza; 2.symbol niewinnej czystej kobiecości

I

iconolagnia → pigmalionizm
id : wg psychoanalizy zbiorowa nazwa dla pierwotnych, nieświadomych popędów biologicznych
iluzja seksualna : przepojona treściami seksualnymi fałszywa postrzegalność zmysłowa (np. koc leżący na łóżku błędnie interpretowany jako postać kobiety). Iluzje seksualne zazwyczaj powstają u osób z silnym , nie zaspokojonym popędem seksualnym, często występuje w wyniku działania narkotyków, w zaburzeniach psychicznych.
imago : wg psychoanalizy podświadome lub nieświadome wyobrażenie bardzo ważnej dla przeżywającego osoby (np. złego lub dobrego ojca), powstałe we wczesnym dzieciństwie, nie podlegające korekturom w miarę upływu czasu i rzutowane później na innych. Np. dla pacjenta taką osobą może być psychoterapeuta personifikujący postać któregoś z rodziców.
impotencja, niemoc płciowa : niezdolność mężczyzny do odbycia stosunku seksualnego
impotencja alkoholowa : zaburzenia seksualne powstałe w wyniku szkodliwego działania alkoholu na organizm. Występuje u 55% uzależnionych od alkoholu
impotencja cykliczna : okresowo pojawiające się zaburzenia erekcji, np. tylko w okresach płodnych partnerki
impotencja opiumowa : zaburzenia wzwodu w uzależnieniu narkotykowym typu morfinowego
imprinting : szybkie i trwałe uczenie się odpowiadania wiadomymi reakcjami na wiadome bodźce, następujące zazwyczaj w przeżywanych po raz pierwszy sytuacjach, z którymi wiąże się silne napięcie emocjonalne
incest : kazirodztwo
induratio penis : stwardnienie ciał jamistych członka powodujące czasem jego skrzywienie w stanie erekcji lub priapizm
infantylizm seksualny : 1.występowanie u ludzi dorosłych zachowań seksualnych i sposobu myślenia w sferze seksu typowych dla młodzieżowych lub dziecięcych faz rozwoju. 2.nierozbudzenie seksualne brak potrzeb seksualnych w wieku dojrzałym
inicjacja seksualna : rozpoczęcie współżycia seksualnego
integracja seksualna : harmonijne powiązania potrzeb i zachowań seksualnych z uczuciowością, systemem wartości , partnerstwem, poczuciem odpowiedzialności. Jest jednym z podstawowych elementów dojrzałości psychoseksualnej.
interakcja : współdziałanie partnerów we współżyciu seksualnym
interioryzacja : proces polegający na przejmowaniu poglądów przekazywanych przez środowisko i wychowanie , włączaniu ich do systemu własnych pojęć i uznawaniu za sobie właściwe, wewnętrzne (np. zasady etyki seksualnej, postawy wobec drugiej płci)
interrupcja : przerwanie ciąży
interseksualizm : transseksualizm
intromisja : wprowadzenie członka do pochwy
introwersja : typ osobowości w którym kontemplacja dominuje nad działaniem. Osoby takie cechuje duża wrażliwość, ale także skłonność do wahań, powściągliwość , ostrożność. W życiu seksualnym (szczególnie kobiet) introwersja wiąże się z wolniejszym rozwojem podniecenia seksualnego, dużą potrzebą poczucia bezpieczeństwa i więzi uczuciowej z partnerem
ipsacja : masturbacja
ius primae noctis , prawo pierwszej nocy : obyczaj defloracji nowo zaślubionej nie przez męża , lecz innego mężczyznę zajmującego najwyższą pozycję w danej społeczności. Występuje u niektórych ludów pierwotnych; w Europie powszechny w okresie feudalizmu

J

ja : 1.Uświadomiona instancja osobowości, źródło poczucia odrębności i włąsnej identyczności. 2.ego
jatrogenia : wystąpienie lub utrwalenie się określonych symptomów chorobowych, kompleksów lub lęków spowodowane niezręcznym zachowaniem personelu medycznego lub lekturą publikacji medycznych bądź pseudomedycznych. W życiu seksualnym ujawnia się szczególnie wpływ nieprawdziwych, pseudonaukowych poglądów np. po przeczytaniu przestarzałych publikacji o rzekomej szkodliwości masturbacjim, wyczerpywaniu się zasobu energii seksualnej w wyniku częstego współżycia, polucji
johambina : alkaloid, popularny lek pobudzający płciowo, produkowany z kory Corynthae Yohimbe

K

kalendarzyk małżeński : metoda zapobiegania ciąży opierająca się na przekonaniu ,że u zdrowej kobiety z regularnym cyklem miesiączkowym jajeczkowanie występuje w połowie cyklu. Przyjęto ,że okres płodny trwa od 10 do 16 dnia cyklu, zaś okres niepłodny to 7 dni przed i 7 dni po rozpoczęciu miesiączki. Ze względu na nierzadkie przesunięcia okresu jajeczkowania, np. w wyniku zmian klimatu czy przeżywanych emocji, kalendarzyk małżeński jest mało skuteczny. Zastąpiono go metodą Billingsów i metodą termiczną, bardziej precyzyjnie wyznaczającymi okresy płodne i niepłodne
kapturek dopochwowy : mechaniczny środek zapobiegania ciąży mający uniemożliwić wniknięcie plemników do szyjki macicy. Wykonany z tworzywa sztucznego i wtopionej weń sprężystej spiralki metalowej .Stosowany w połączeniu z kremami i maściami plemnikobójczymi
kalendarzyk małżeński : metoda zapobiegania ciąży opierająca się na przekonaniu ,że u zdrowej kobiety z regularnym cyklem miesiączkowym jajeczkowanie występuje w połowie cyklu. Przyjęto ,że okres płodny trwa od 10 do 16 dnia cyklu, zaś okres niepłodny to 7 dni przed i 7 dni po rozpoczęciu miesiączki. Ze względu na nierzadkie przesunięcia okresu jajeczkowania np. w wyniku zmian klimatu czy przeżywanych emocji, kalendarzyk małżeński jest mało skuteczny. Zastąpiono go metodą Bilingsów i metodą termiczną, bardziej precyzyjnie wyznaczającymi okresy płodności i niepłodne
kapturek dopochwowy : mechaniczny środek zapobiegania ciąży mający uniemożliwić wniknięcie plemników do szyjki macicy. Wykonany z tworzywa sztucznego i wtopionej wen sprężystej spiralki metalowej. Stosowany w połączeniu z kremami i maściami plemnikobójczymi
kastracja : trzebienie
kastracja psychiczna : pozbawienie mężczyzny przez kobietę poczucia męskiej wartości. Wywołuje lęk przed partnerką i współżyciem seksualnym, a jeśli zostaje uogólnione powoduje unikanie kobiet, trwałą niepewnością i zaburzenia w życiu seksualnym
kastrat : eunuch
kaudalezizm : osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku pokazywania innym mężczyznom obnażonej własnej partnerki → dewiacja seksualna
kazirodztwo, incest : osiągania satysfakcji seksualnej w kontakcie z osobą spokrewioną → dewiacja rzadko ujawniana przez rodziny i występująca częściej niż się sądzi. Typowe kontakty to : ojciec - córka, brat - siostra, wuj - siostrzenica lub bratanica. Związki takie spotyka się w rodzinach alkoholików, psychopatów, marginesu społecznego. Dawniej w niektórych kulturach były domeną arystokracji rodowej. W polskim prawie karnym kazirodztwo jest przestępstwem , a karze podlegają obydwie osoby jeśli związek był dobrowolny
kissing : pocałunki o charakterze erotycznym
klaryfikacja : wyjaśnianie; słowna technika terapeutyczna polegająca na przekazywaniu drugiej osobie, jak została zrozumiana wypowiedziana bądź wyrażona przez nią informacja. Często stosowana w terapii małżeńskiej i seksualnej osób, których konflikty spowodowane są trudnościami w komunikowaniu się
kleptolagnia : forma kleptomanii dającej przyjemność seksualną, np. osiąganie podniecenia w trakcie kradzieży w sklepie
klimakterium : przekwitanie
klinomania : natrętna, chorobowa potrzeba przebywania w pozycji leżącej (najchętniej w łóżku). Występuje m.in. w hipochondryków, neurasteników, histeryków uciekających w chorobę przed piętrzącymi się problemami życiowymi czy trudnymi do rozstrzygnięcia konfliktami wewnętrznymi. U osób, które przez dłuższy czas obłożnie chorowały może mieć charakter nawykowy
klitoridektomia : operacyjne usunięcie łechtaczki, związane w niektórych kulturach z rytuałem religijnym bądź plemiennym
klizmafilia : osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku wlewów doodbytniczych (lewatyw) → dewiacja seksualna
kofeiznizm : uzależnienie od płynów lub innych substancji zawierających kofeinę tzw. mała toksykomania. Jedna z przyczyn impotencji
kohabitacja : 1.współżycie, współmieszkanie ; 2.związek nieformalny
koitofobia : obawa przed odbyciem stosunku seksualnego; rodzaj fobii
kołnierz hiszpański : zadzierzgnięcie napletka
kompleks : 1.wg psychoanalizy nieuświadamiane silne przeżycie emocjonalne, najczęściej z okresu wczesnego dzieciństwa, stale wpływające na zachowanie. Mogą być przyczyną nerwic i determinować nieprawidłowy rozwój osobowości. Psychoanalitycy często nadają kompleksom nazwy postaci mitologicznych lub literackich ;2.przepojone lękiem lub wstydem poczucie niższej wartości wobec innych, połączone z wygórowanymi i niespełnionymi ambicjami. Powoduje nieśmiałość, skłonność do wycofywania się z kontaktów z innymi ludźmi, ograniczenia aktywności nawet w dziedzinie luźno związanej ze źródłem kompleksu. Czasem prowadzi do nadmiernej agresywności o charakterze kompensacyjnym
kompleks Amazonki : powstaje w wyniku nadmiernej identyfikacji córki z dominującą w rodzinie matką; wywołuje agresywność, poczucie wyższości wobec mężczyzn, potrzebę górowania w związku partnerskim, kształtowaniem się typowo męskich cech charakteru i zachowań
kompleks Diany : podświadome pragnienie kobiety, aby stać się mężczyzną; prowadzi do akcentowania męskich zachowań, męskich elementów ubioru
kompleks dziewictwa : występujące u niektórych kobiet przed inicjacją seksualną przekonanie ,że są mniej warte niż kobiety doświadczone. Skłania to wiele z nich do prowokowania defloracji przez przypadkowego bądź upatrzonego partnera
kompleks Edypa : gorące przywiązanie syna do matki o podświadomym podtekście seksualnym, połączone z niechęcią do ojca, traktowanego jako rywala. Wg psychoanalizy, kompleks Edypa jest zjawiskiem typowym dla fazy fallicznej, powodując poczucie winy i lęku przed karą
kompleks Elektry : gorące przywiązanie córki do ojca o podświadomym podtekście seksualnym, połączone z niechęcią do matki traktowanej jak rywalka. Kompleks Elektry jest typowy dla fazy fallicznej, powodując poczucie winy i lęk przed karą
kompleks Gryzeldy : chorobliwe przywiązanie ojca do córki mające podłoże seksualne. Powoduje nadmierne absorbowanie córki własną osobą, np. pod pretekstem choroby, utrudnianie jej usamodzielnienia się , czasem prowadzi do związków kazirodczych
kompleks impotencji : poczucie niezdolności do odbycia stosunku z kobietą. Najczęściej występuje u mężczyzn oczytanych w seksuologii, a jeszcze nie mających własnych doświadczeń także u tych, którzy przeżyli epizodyczne niepowodzenie we współżyciu seksualnym
kompleks Jokasty : chorobliwe przywiązania matki do syna o podtekście seksualnym, może wyrażać się w nadopiekuńczości, może prowadzić do kazirodztwa
kompleks Kaina : przeniesienie dziecięcych zachowań rywalizacyjnych wobec rodzeństwa na zachowania wobec innych ludzi w wieku dojrzałym. Może objawiać się poprzez np. współzawodniczeniu z własnym dzieckiem o uczucia partnera, rywalizację płci. Występuje u ludzi, w rodzinach których ubieganie się o pierwszeństwo było dominującą formą więzi między rodzeństwem i łączyło z oczekiwaniem nagród ze strony rodziców
kompleks kastracyjny : wg psychoanalizy charakterystyczny dla fazy fallicznej : U chłopców lęk przez pozbawieniem "za karę" organów płciowych, u dziewczynek odczuwanie odmienności budowy płciowej jako dowodu mniejszej wartości; w wieku dojrzałym u mężczyzn wyraża się unikaniem ostrych narzędzi, niebezpiecznych sytuacji (np. szybkiej jazdy) a także stanowczych kobiet
kompleks Klitajmestry : podświadoma nienawiść żony do męża, wynikająca ze związanych z jego osobą silnych , negatywnych przeżyć, pozornie zapomnianych, lecz rzutujących na jej późniejsze zachowanie
kompleks małego członka : przekonanie o zbyt małych rozmiarach własnego prącia powszechne u młodych mężczyzn. Najczęściej powstaje w wyniku porównywania organów płciowych z rówieśnikami i braku właściwego uświadomienia seksualnego. Jest przyczyną zahamowań przy podejmowaniu współżycia. Wszelkie niepowodzenia (np. anorgazmia partnerki) prowadzą do przyjmowania błędnych interpretacji przyczyn, zgodnych ze źródłem kompleksu. Może wywołać fobię
kompleks Medei : nieuświadomiona wrogość w stosunku do własnych dzieci, połączona z mimowolnym pragnieniem ich śmierci, u której podłoża tkwi wola zemsty na ojcu dzieci.
kompleks Meduzy : polega na nadmiernym wyczuleniu na wyraz twarzy i oczu kobiety. Występuje u mężczyzn, wywołuje poczucie zagrożenia
kompleks onanistyczny : przekonanie o szkodliwości samogwałtu wywołujące lęk przy każdorazowej masturbacji. Prowadzi do jej unikania, co powoduje wzrost napięcia psychicznego i frustrację. Kompleks onanistyczny był dawniej powszechny na skutek spopularyzowania błędnego poglądu , że zachowania masturbacyjne są przyczyną chorób somatycznych, psychicznych i zaburzeń seksualnych
kompleks oralny : postawa polegająca na występowaniu u osoby dorosłej sztywności zachowań, bierności lub agresywności, ujawniania potrzeby doznawania opieki :spowodowana zakłóceniami w przebiegu fazy oralnej
kompleks Orestesa : podświadoma nienawiść syna do matki, połączona z podświadomą wolą zabicia jej wynikła z niezaspokojenia przez nią potrzeb wypływających z kompleksu Edypa
kompleks Pallas Ateny : postawa kobiety polegająca na ujawnieniu identyfikacji z męską psychiką i męskim stylu bycia. Powstaje w wyniku nadmiernego utożsamiania się córki z ojcem. U niektórych kobiet współistnieje charakterystyczny typ męskiej sylwetki (szczupła linia bioder, mały biust)
kompleks Quasimodo : postawa polegająca na przejawianiu niechęci do płci odmiennej , wrogości, tłumienia potrzeb seksualnych, zazdrości. Występuje u osób o widocznych wadach lub zniekształceniach fizycznych
komunikowanie się : proces wymiany informacji między osobami pozostającymi w bezpośrednim kontakcie obejmują formy werbalne (język mówiony, pisany) i niewerbalne (gesty, mimika, zachowania)
kondom : prezerwatywa
konformizm : tendencja jednostki do bezkrytycznego naśladownictwa zachowań, mody, poglądów obowiązujących w grupie społecznej do której należy lub w której pragnie się znaleźć. Jedne z mechanizmów tworzących postawy wobec seksu
konkubinat : trwały związek mężczyzny i kobiety bez zawarcia małżeństwa
kontrakt małżeński : kontrakt partnerski
kontrakt partnerski, kontrakt małżeński : niepisana umowa partnerów obejmująca wzajemne potrzeby, oczekiwania , obietnice. Kontrakt partnerski jest zawierany przez każdy związek , a wiele konfliktów wynika z poczucia ,że współmałżonek się z niego nie wywiązał. W psychoterapii małżeńskiej i seksualnej kontrakt partnerski jest elementem służącym analizie więzi partnerskiej
koprolali : wypowiadanie mimowolne słów obscenicznych o charakterze patologicznym. Od wulgarności różni ją nasilenie i wyraźny automatyzm słowny
kopulacja : stosunek seksualny
korofilia : kontakty homoseksualne starszych kobiet z młodymi partnerkami
kremy i maści plemnikobójcze : chemiczne środki zapobiegania ciąży, niszczące plemniki i dzięki swej konsystencji hamujące ich ruch. Stosowane zazwyczaj w połączeniu ze środkami mechanicznymi: u mężczyzn z prezerwatywami, u kobiet z kapturkami dopochwowymi
kult falliczny : kult pierwiastka męskiego obejmujący rytuały, ujawniający się w sztuce eksponującej fallus, symbol sił rozrodczych w naturze i przewagi mężczyzny nad kobietą
kult waginalny : kult pierwiastka żeńskiego obejmujący bóstwa kobiece, obrzędy erotyczne i ich wizerunki w sztuce (np. w tantryzmie). W ars amandi kobieta jest obiektem uwielbienia, mężczyzna pełni rolę hołdownika
kultura seksualna : wyrastający z magii, religii i/lub ideologii całokształt życia seksualnego jakiegoś społeczeństwa w jego estetycznych, uczuciowych, rodzinnych i społecznych przejawach. Przenika sztukę, wpływa na prawo, tworzy własne mity, modele miłości, ars amandi, normy i zwyczaje pełniące funkcję społecznych rytuałów, w których wszyscy nieświadomie uczestniczą. Najszczegółowiej opisane zostały kultury seksualne plemion melanezyjskich z Wysp Tobrianda, związane z tantryzmem kultury seksualne Indii i przeniknięte taoizmem kultury seksualne Azji południowo-wschodniej
kulturowe zespoły zaburzeń seksualnych : zespoły kulturowe zaburzeń seksualnych
kulturowe zespoły zaburzeń więzi partnerskiej : zespoły kulturowe zaburzeń więzi partnerskiej
kulturowe zespoły zachowań seksualnych : zespoły kulturowe zachowań seksualnych

L

leczenie seksuologiczne : dążenie do przywrócenia pełnej sprawności seksualnej lub złagodzenia objawów zaburzenia seksualnego za pomocą leków i/lub zabiegów
leczenie seksuologiczne , metody : najpopularniejsze są -metody treningowe, zmieniające patologiczne reakcje na prawidłowe przy pomocy ćwiczeń np. z zastosowanie stymulatorów (masturbacja terapeutyczna), farmakoterapia, terapia partnerska i psychoterapia indywidualna. Rzadziej wykorzystywane bywają : fizykoteraia (masaże, diadynamika, elektroterapia, akupunktura, hipnoza,desynsybilizacja (kojarzenie stanu relaksacji z wyobrażaniem sobie bodźców lękorodnych w leczeniu fobii i nerwicy lękowej), muzykoterapia. Leczenie awersyjne, polegające na stosowaniu przykrych bodźców w celu wytworzenia odruchowej odrazy do zachowania dewiacyjnego ,zostało już niemal zarzucone
leczenie seksuologiczne : dążenie do przywrócenia pełnej sprawności seksualnej lub złagodzenia objawów zaburzenia seksualnego za pomocą leków i/lub zabiegów
leczenie seksuologiczne, metody : najpopularniejsze są metody treningowe, zmieniające patologiczne reakcje na prawidłowe przy pomocy ćwiczeń, np. z zastosowaniem stymulatorów (masturbacja terapeutyczna), farmakoterapia, terapia partnerska i psychoterapia indywidualna. Rzadziej wykorzystywane bywają : fizykoterapia (masaże, diadynamika, elektroterapia, akupunktura), hipnoza, desensybilizacja (kojarzenie stanu relaksacji z wyobrażeniem sobie bodźców lękorodnych w leczeniu fobii i nerwicy lękowej), muzykoterapia. Leczenie awersyjne , polegające na stosowaniu przykrych bodźców w celu wytworzenia odruchowej odrazy do zachowania dewiacyjnego, zostało już niemal zarzucone
leczenie seksuologiczne, skuteczność : największa przy tle czynnościowym zaburzeń i obejmuje ponad 70% przypadków, przy tle ograniczonym wynosi ok. 40 - 60%. Leczenie dewiacji jest czasochłonne (często kilkuletnie)
leki : substancje chemiczne i biologiczne (pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego) stosowane w celu regulowana zakłóconych czynności seksualnych, łagodzenia objawów, zapobiegania. Dla seksuologii ważne są także wszelkie inne leki w aspekcie ich ewentualnego ubocznego wpływu na czynności seksualne
leki hamujące seksualnie : obniżają poziom libido, wydłużają czas trwania reakcji seksualnych, często zaburzają erekcję członka. Należą do nich : leki nasenne, uspokajające i antytestoteronowe, trankwilizatory , neuroleptyki
leki miejscowo hamujące seksualnie : wydłużają czas trwania reakcji seksualnych w wyniku zmniejszenia wrażliwości dotykowej. Należą do nich maści znieczulające stosowane w zbyt szybkich wytryskach nasienia
leki pobudzające seksualnie : zwiększają poziom libido, przyspieszają reakcje seksualne, wzmagają ich intensywność. Najczęściej stosowane w zaburzeniach seksualnych na tle organicznym. Należą do nich m.in. johambina, preparaty hormonalne, psychostymulujące
leki ubocznie wpływające na czynności seksualne : obniżają poziom libido i hamują czynności seksualne. Należą do nich leki psychotropowe, przeciwnadciśnieniowe, niektóre preparaty hormonalne, przeciwnowotworowe
leki wzmacniające seksualnie : poprawiają ogólny stan zdrowia .należą do nich np. witaminy, sole mineralne, biostymulatory
lęk : uczucie zbliżone do strachu, lecz mniej intensywne i pozbawione bezpośredniej uświadomionej przyczyny, powodujące tendencje do unikania określonych obiektów lub sytuacji
lęk seksualny : lęk wiążący się z sferą seksualną. Do najczęstszych należą : u kobiet - lęk przed defloracją, ciążą ,stosunkiem seksualnym; u mężczyzn - lęk przed inicjacją , impotencją, oceną przez partnerkę (tzw. lęk zadaniowy)
lęk seksualny, stany ostre, ostre seksualne stany lękowe : zaburzenia seksualne wynikające z nieudanego współżycia seksualnego lub lęku przed nim, objawiające się stanami paniki i wiążące się z burzliwymi reakcjami wegetatywnymi np. pocenie się, kołatanie serca, duszność, podwyższone ciśnienie krwi. Mogą mieć podłoże kulturowe (zespół koro, zespół susto) i/lub histeryczne (przybierające niekiedy postać epidemiczną) a także być zwiastunem chorób psychicznych. Interwencja terapeutyczna daje zazwyczaj szybkie efekty
libertynizm : postawa światopoglądowo-obyczajowa wywodząca się z XVII wiecznego nurtu intelektualnego, odrzucająca wszelkie ograniczenia myśli i działań człowieka narzucane przez doktrynę chrześcijańską i normy konwencjonalnej obyczajowości. Propagował , zgodnie z prawem Natury, realizację wszystkich, nawet najdziwniejszych potrzeb i skłonności jednostki. Dążenie do maksymalizacji rozkoszy zmysłowych prowadziło do upowszechnienia perwersji i seksu orgiastycznego
libido : 1.wg psychoanalizy popęd seksualny będący głównym motywem ludzkiego działania, źródłem aktywności człowieka i jego energii ; 2.poziom reagowania na bodźce seksualne , aktywność seksualna
libido owulacyjne : wzrost pobudliwości i potrzeb seksualnych występujący u części kobiet w okresie jajeczkowania
lubricatio : lubrykacja
lubrykacja, lubricatio : fizjologiczne nawilżanie ścian pochwy bezbarwną, przejrzystą wydzieliną pod wpływem podniecenia seksualnego

Ł

łechtaczka, clitoris : narząd położony w górnej części sromu kobiety złożony z dwóch ciał jamistych i żołędzi z napletkiem. W życiu seksualnym większości kobiet spełnia bardzo ważną rolę jako źródło orgazmu (tzw. orgazm łechtaczkowy), dużego podniecenia. Jej położenie wysokie lub niskie nie ma wpływu na życie seksualne
łechtaczka, pobudzanie : u wielu kobiet masturbacja łechtaczki uwarunkowuje (imprinting) podstawowe znaczenie łechtaczki w osiąganiu orgazmu. We współżyciu seksualnym powoduje to potrzebę umiejętnego pobudzania ze strony partnera oralnie, ręcznie, żołędzią członka. U każdej kobiety istnieje inne zapotrzebowanie na siłę , rodzaj i typ bodźców dotykowych

M

makiawelizm : cecha osobowości polegająca na cynicznym stosowaniu wobec innych najrozmaitszych technik manipulacyjnych, środków moralnie nagannych, lecz skutecznych z punktu widzenia zamierzonego celu (np. kłamstwo, wiarołomność, podstęp, zdrada).Życie seksualne traktowane jest instrumentalnie, np. jako droga do realizacji planów matrymonialnych, zrobienia kariery, osiągnięcia awansu społecznego
mania seksualna : stan podwyższonego samopoczucia i pobudzenia seksualnego o charakterze chorobowym. Cechuje ją euforyczność, duża aktywność ruchowa i psychiczna (przyspieszenie toku myślenia aż do gonitwy myśli), opanowanie psychiki przez zainteresowanie seksem. Może być objawem zaburzeń psychicznych lub hormonalnych, a także odrębną formą zaburzeń psychoseksualnych np. w przypadku długotrwałego niezaspokojenia potrzeb płciowych
makiawelizm : cecha osobowości polegająca na cynicznym stosowaniu wobec innych najrozmaitszych technik manipulacyjnych, środków moralnie nagannych lecz skutecznych z punktu widzenia zamierzonego celu (np. kłamstwo, wiarołomstwo, podstęp, zdrada). Życie seksualne traktowane jest instrumentalnie, np. jako droga do realizacji planów matrymonialnych, zrobienia kariery, osiągnięcia awansu społecznego
mania seksualna : stan podwyższonego samopoczucia i pobudzenia seksualnego o charakterze chorobowym . Cechuje ją euforyczność, duża aktywność ruchowa i psychiczna (przyspieszenie toku myślenia aż do gonitwy myśli), opanowanie psychiki przez zainteresowanie seksem. Może być objawem zaburzeń psychicznych lub hormonalnych, np. w wyniku długotrwałego niezaspokojenia potrzeb seksualnych
manicheizm : wroga postawa wobec ciała i seksu zawiązana z ruchem religijnym Maniego (rozpowszechniony w imperium rzymskim w pocz. III w n.e. ; wywarł wpływ m.in. na niektóre sekty średniowieczne i chrześcijańskie praktyki ascetyczne. Postawa manichejska przetrwała w ukrytej postaci w chrześcijaństwie i jest uważana za jedną z przyczyn ambiwalencji wobec seksu w kulturze Europy
marzenia seksualne : ciągi wyobrażeniowe na jawie o dużym natężeniu emocjonalnym. Związane ze sferą seksu mogą być wyrazem prawidłowego rozwoju psychoseksualnego, niezaspokojenia potrzeb, wywołania wspomnień, ewokowania życzeń. Predyspozycja do marzeń cechuje pewne typy osobowości, powszechnie występują jedynie w okresie dojrzewania
marzenia senne : najczęściej obrazy ,rzadziej wyobrażenia węchowe, smakowe lub dotykowe będące formą aktywności psychicznej w czasie snu. Seksualne marzenia senne zawierają treści jawne (np. pieszczoty, stosunek) lub symboliczne. Mogą być przydatne do analizy życia seksualnego, potrzeb seksualnych. Niekiedy wiążą się z orgazmem
maskulinizacja : wystąpienie niektórych cech męskich u kobiety (np. typ owłosienia, zmian barwy głosu, szorstkość skóry), na skutek zaburzeń hormonalnych
masochizm, algolagnia bierna : osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku cierpienia psychicznego lub fizycznego, zadawanego przez partnera lub samemu sobie, zamiast albo w trakcie stosunku płciowego; jedna z częstszych dewiacji .Występuje u obu płci, najczęściej u osób z zaburzeniami osobowości. Leczenie trudne
mastka : mazista wydzielina złożona z łoju, złuszczonych komórek nabłonkowych i flory bakteryjnej gromadząca się u mężczyzn w rowku żołędzi członka, a u kobiet wokół warg mniejszych (pod napletkiem łechtaczki)
masturbacja, ipsacja, onanizm, samogwałt : samopobudzenie seksualne w celu osiągnięcia orgazmu; naturalna forma zaspokojenia popędu płciowego. U mężczyzn najczęściej polega na mechanicznym drażnieniu żołędzi członka, u kobiet łechatczki, pochwy, zaciskaniu ud lub użyciu strumienia wody (zespół Hevelocka Ellisa). U wielu osób masturbacji towarzyszą fantazje seksualne. Nie jest szkodliwa dla zdrowia
masturbacja dziecięca : samopobudzanie okolic genitalnych występujące u dzieci w wieku przedszkolnym. Ma charakter przypadkowy, czasem nerwicowy, może być wynikiem infekcji, robaczyc, grzybic
masturbacja młodzieńcza : samopobudzanie okolic genitalnych w okresie dojrzewania, częste i typowe dla tego okresu rozwojowego. Obejmuje ok, 90% populacji chłopców i ok. 40% dziewcząt
masturbacja nerwicowa : samopobudzanie występujące w różnym wieku, często bez motywacji seksualnej. Wiąże się z potrzebą odprężenia psychicznego, zmniejszeniu stanów napięcia
masturbacja patologiczna : masturbacja przymusowa o znamionach natręctwa i dużej częstotliwości lub z przesadnie rozbudowaną wyobraźnią towarzyszącą, rytualizacją. Wymaga leczenia
masturbacja terapeutyczna : popularna metoda leczenia zaburzeń seksualnych o ściśle zaprogramowanym przebiegu
masturbacja wczesnodziecięca : drażnienie okolic genitalnych występujące u niemowląt; nie ma charakteru seksualnego
masturbacja wyobrażeniowa : masturbacja poprzez fantazje seksualne. Występuje u osób pobudliwych, obdarzonych dużą wyobraźnią. Rozbudowana lub długotrwale uprawiana w okresie dojrzewania może utrudniać osiąganie satysfakcji seksualnej w kontaktach partnerskich
masturbacja zastępcza : samopobudzanie praktykowane w warunkach utrudniających lub uniemożliwiających współżycie seksualne np. z powodu samotności, pobytu w internacie, zakładzie karnym
masturbacja zbiorowa : samopobudzanie w obecności innych osób lub przy udziale drugiej osoby. Najczęściej dotyczy młodzieży przebywającej w zakładach zamkniętych i wiąże się z możliwością rozwoju homoseksualizmu
menopauza : definitywne ustanie miesiączkowania wiążące się z okresem przekwitania
metoda Billingsów : metoda określania dni płodnych i niepłodnych na podstawie oceny wydzieliny śluzowej z pochwy. Okres płodny rozpoczyna się wraz z pojawieniem śluzu wilgotnego, przejrzystego, śliskiego i rozciągliwego. Okresy niepłodne występują, gdy brak wydzieliny. Zaleca się łączenie metody Billingsłow z metodą termiczną
metoda termiczna : metoda określania dni płodnych i niepłodnych na podstawie analizy pomiarów ciepłoty ciała dokonywanych w pochwie, (o tej samej godzinie, przed wstaniem z łóżka, tym samym termometrem). Okres płodny u wszystkich kobiet obejmuje 6 dni przez wzrostem ciepłoty ciała i 3 dni po jej podwyższeniu
mezalians : poślubienie osoby nie akceptowanej przez środowisko np. z powodów majątkowych, różnic w wykształceniu, statusie społecznym
mięsień Kegla, mięsień łonowoogonowy : mięsień, którego kurczliwość ma związek ze zdolnością przeżywania orgazmu przez kobietę w trakcie stosunku seksualnego>Specjalne ćwiczenia służą wzrostowi napięcia mięśnia Kegla (m.in. przerywanie strumienia moczu), co bywa praktykowane w celu zwiększenia intensywności doznań zmysłowych
mięsień łonoogonowy : mięsień Kegla
miksoskopia : oglądactwo
miłość : duże zaangażowanie uczuciowe, dążenie do uszczęśliwienia drugiej osoby i trwałego współżycia z nią opierające się na wzajemnej fascynacji erotycznej, przyjaźni szacunku, gotowości poświęcenia
miłość lespijska, safizm, trybadyzm : żeński homoseksualizm
miłość, modele : specyficzne dla danej kultury i wypływające z niej poglądy na miłość i formy jej realizacji np. miłość romantyczna, cierpiąca, seksualna, egzaltowana
minetka : coitus in ore
mit kobiety fatalnej : przekonanie ,że kobieta jest źródłem zła (bądź narzędziem złych mocy) i wywiera niszczący wpływ na losy mężczyzn. Powszechny w wielu mitologiach społeczeństw patriarchalnych. W kręgu kultury Zachodu związany z postacią biblijnej Ewy. Kształtuje postawę niechęci , lęku , wrogości wobec kobiet
mit madonny : przekonanie przypisujące kobiecie najwyższe wartości duchowe i moralne. Wynika z kultu Matki-Dziewicy w kościele rzymskokatolickim. Kształtuje postawę uwielbienia podziwu i zachwytu wobec kobiety oraz model miłości pozbawiony składnika czysto seksualnego
mit o Pandorze : antyfeministyczna przypowieść grecka o pięknej i głupiej kobiecie, która wbrew zakazowi, przez ciekawość otworzyła puszkę zawierającą wszystkie nieszczęścia. Starość, choroby, ciężka praca, występek i namiętność zaczęły od tej pory gnębić ludzkość, która nie wyginęła tylko dzięki nadziei uwolnionej przez Pandorę wraz z plagami.
mit seksualny : 1.legendarna opowieść utrwalona w świadomości społecznej wielu pokoleń, kreująca określoną dla danej kultury postawę wobec płci, seksu; 2.fałszywe upowszechnione mniemanie o męskości lub kobiecości kształtujące konkretne (czasem patologiczne) nastawienia seksualne
mizoandria, androfobia : chorobliwy wstręt kobiety do mężczyzn. Może być wyrazem orientacji homoseksualnej, następstwem urazów lub szoku
mizogamia : chorobliwa niechęć do zawarcia związku małżeńskiego lub instytucji małżeństwa w ogóle
mizoginia : chorobliwy wstręt mężczyzn do kobiet. Może być wyrazem orientacji homoseksualnej, następstwem urazów lub szoku
moral insanity : wrodzony lub nabyty brak uczuć wyższych. Objaw psychozy lub głębokich zaburzeń osobowości
mort douce : zgon w trakcie współżycia seksualnego tzw. słodka śmierć
mutilatio : tendencja do okaleczania lub zabijania innych osób, która m.in. może być przejawem sadyzmu lub masochizmu

N

nakłuwacze : osoby osiągające satysfakcję seksualną poprzez nakłuwanie partnerki różnymi instrumentami, co jest przejawem dewiacji
narcystyczna osobowość → osobowość narcystyczna
narcyzm, autofilia : 1.zakochanie się w sobie samym; 2.forma fetyszyzmu, w której rolę fetysza pełni własne ciało; 3.osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku samouwielbienia lub podziwu okazywanego przez inną osobę
narkomania : uzależnienie od narkotyków. Zaburzenia seksualne rozwijają się szybko szczególnie na tle organicznym. Obejmują większość populacji narkomanów już w pierwszych miesiącach uzależnienia. Najczęściej występują : u mężczyzn obniżenie libido, zaburzenia erekcji i/lub wytrysku nasienia, u kobiety dyspareunia, anorgazmia, zanik lubrykacji
narządy płciowe, genitalia : narządy umożliwiające rozmnażanie
narządy płciowe męskie : wewnętrzne jądra, najądrza, nasieniowody, pęcherzyki nasienne, gruczoł krokowy zewnętrzne prącie i moszna
narządy płciowe żeńskie : wewnętrzne: jajniki, jajowody, macica, pochwa, zewnętrzne : przedsionek pochwy, wargi sromowe, łechtaczka
nasienie : sperma
nasieniotok, zmaza dzienna : mimowolny, systematyczny wyciek nasienia z cewki moczowej , bez udziału podniecenia
nekrofilia, nekromania : osiąganie satysfakcji seksualnej w kontakcie z osobami zmarłymi, rzadziej spotykana dewiacja. Najczęściej jest objawem głębokich zaburzeń , Traktowana przez prawo jako znieważenie zwłok
nekromania : nekrofilia
nerwice seksualne : zaburzenie seksualne czynnościowe
niedojrzałość psychoseksualne : stan osoby w pełni sprawnej fizycznie i intelektualnie, lecz nie na tyle ukształtowanej, by móc prawidłowo pełnić rolę seksualną. Niedojrzałość psychoseksualną charakteryzuje przewaga postaw i zachowań emocjonalnych nad racjonalnymi, słabe poczucie odpowiedzialności za siebie i innych, preferowanie zachowań seksualnych właściwych dla wieku młodzieńczego
niemoc płciowa : impotencja
nikotynizm : stan nałogowego palenia (zażywania, żucia) wyrobów tytoniowych prowadzących do przewlekłego zatrucia. Powoduje występowanie zaburzeń seksualnych w stosunkowo młodym wieku, np. w wyniku uszkodzenia ośrodków seksualnych w rdzeniu kręgowym, zaburzeń w układzie naczyniowym w obrębie miednicy. Wstępnym warunkiem leczenia jest radyklane rzucenie palenia
nimfofilia : osiąganie satysfakcji poprzez kontakty z dziewczyną niedojrzałą ; forma pedofilii występująca u mężczyzn
nimfomania : hiperseksualizm kobiety o zmiennym natężeniu. Może być cechą wrodzoną lub np. pojawić się przejściowa w okresie przekwitania
norma seksualna : 1.ogólnie przyjęte w danej kulturze zasady zachowania seksualnego, stanowiące wzorzec postępowania i kryterium oceny; 2.relatywny miernik wpływający na kształtowanie poglądów i sposobów działania. Wśród norm seksualnych w tym rozumieniu wyróżnić można : statystyczne (np. masturbacja u młodzieży jest normą , ponieważ większość ją uprawia), zwyczajowe (np. przedmałżeńskie kontakty seksualne w wielu kulturach), religijne (np. zakaz współżycia seksualnego przed ślubem, masturbacji, homoseksualizmu u katolików), układu partnerskiego (np. oboje preferują kontakty analne i oralne), społeczne (np. poligamia w niektórych społeczeństwach), prawne (np. homoseksualizm w zależności od państwa bywa uznawany za przestępstwo bądź nie)
nudyzm : oparty na haśle powrotu do natury, kierunek propagujący przebywanie nago na świeżym powietrzu osób obu płci, co według jego zwolenników wpływa regenerująco na zdrowie psychiczne i fizyczne

O

obojnactwo, dwupłciowość, hermafrodytyzm : równoczesne posiadanie gonad męskich i żeńskich. Obojnactwo nie wpływa automatycznie na poczucie płci i charakterystyczne dlań cechy psychiczne, które kształtują się we wczesnym dzieciństwie bardziej pod wpływem czynników kulturowych niż genetycznych
obojnactwo prawdziwe : łączne występowanie gonady męskiej i żeńskiej lub gonad o budowie mieszanej: zewnętrzne narządy płciowe mogą mieć kształt organów żeńskich lub obojnaczych i obfitują w różne anomalie rozwojowe; nieprawidłowości obejmują także wtórne cechy płciowe (owłosienie, wysokość głosu, budowa ciała i in.)
obojnactwo, dwupłciowość, hermafordytyzm : równoczesne posiadanie gonad męskich i żeńskich. Obojnactwo nie wpływa automatycznie na poczucie płci i charakterystyczne dlań cechy psychiczne, które kształtują siewe wczesnym dzieciństwie bardziej pod wpływem czynników kulturowych niż genetycznych
obojnactwo prawdziwe : łączne występowanie gonady męskiej i żeńskiej lub gonad o budowie mieszanej; zewnętrzne narządy płciowe mogą mieć kształt organów żeńskich lub obojnaczych i obfitują w różne anomalie rozwojowe; nieprawidłowości obejmują także wtórne cechy płciowe (owłosienie, wysokość głosu, budowa ciała i in.)
obojnactwo rzekome : częściowe zróżnicowanie narządów płciowych wewnętrznych i/lub zewnętrznych u osobnika posiadającego jeden rodzaj gonady. Obojnactwo rzekowe męskie stwierdza się u osobnika posiadającego jądra (androginia). Obojnactwo rzekome żeńskie występuje u osobnika posiadającego jajniki (gynandria)
ocieractwo, frotteryzm : osiąganie satysfakcji seksualnej w czasie dotykania lub ocierania się o inną osobę. Występuje głównie u mężczyzn, jako forma niedojrzałości psychoseksualnej, wyraz kompleksów i lęków wobec kobiecości. Ocieractwo jest dewiacją seksualną, w niektórych przypadkach można rozpoznać fetyszyzm pośladków
oddziewiczenie : defloracja
oglądactwo, miksoskopia, skoptofilia, wojeryzm : osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez oglądanie narządów płciowych lub obserwowanie stosunków seksualnych innych osób; dewiacja seksualna
onanizm : masturbacja
oralizm : forma osiągania orgazmu u obu płci poprzez drażnienie narządów płciowych wargami lub językiem
oralnogenitalne pieszczoty : pieszczoty oralnogenitalne
orgazm, szczytowanie : kulminacyjna faza podniecenia seksualnego połączona z doznaniem rozkoszy oraz reakcjami somatycznymi (wytrysk, pulsowanie lub skurcze pochwy, rozszerzenie źrenic, przyspieszenie akcji serca, podniesienie ciśnienia krwii, skurcze różnych części ciała)
orgazm bolesny : orgazm połączony z współodczuwaniem bólu organicznego do okolic genitalnych lub miednicy. Częściej występuje u kobiet jako skutek np. zmian pozapalnych, pooperacyjnych, poporodowych, po przerwaniu ciąży, założeniu spirali domacicznej; niekiedy pojawia się w okresie przekwitania. U mężczyzn najczęściej wynika z zaburzeń prostaty, zmian w cewce moczowej (np. grzybice, infekcje). Może również mieć ,co zdarza się rzadko, tło psychologiczne
orgazm, brak : anorgazmia
orgazm częściowy : orgazm ograniczony do reakcji w narządach płciowych
orgazm, dysocjacja : rozszczepienie orgazmu, polegające na występowaniu orgazmu biologicznego (np. wytrysk, skurcze pochwy) bez współistniejącego w normalnym przebiegu reakcji orgazmu psychicznego (uczucie rozkoszy). Najczęściej wynika z zaburzeń więzi partnerskiej, poczucia winy za sam fakt współżycia, neurotyzmu
orgazm farmakogenny : orgazm wywołany sztucznie (przez narkotyk lub lek)
orgazm jednoogniskowy : orgazm, który u danej kobiety może być wyzwalany jedynie w wyniku pobudzenia jednego, określonego ośrodka zmysłowego zlokalizowanego w łechtaczce lub pochwie. Występuje u 40% kobiet przeżywających orgazm
orgazm łechtaczkowy : orgazm wywołany przez drażnienie łechtaczki. Typowa forma reakcji seksualnej. Przestarzały pogląd, jakoby miał on być "mniej wartościowy" niż orgazm pochwowy, nie znajduje uzasadnienia
orgazm maciczny : orgazm połączony z przemieszczeniem krtani, bezdechem, uniesieniem macicy; osiągany przez niektóre kobiety w trakcie stosunku seksualnego
orgazm mini : orgazm trwający bardzo krótko
orgazm moczowy : orgazm połączony z oddawaniem moczu przez kobietę
orgazm nocny kobiecy : orgazm samoistny, następujący w czasie snu. Jest zjawiskiem normalnym, częstym zwłaszcza u kobiet o wysokim poziomie libido, nie zaspokojonych seksualnie
orgazm pochwowy : orgazm wyzwalany poprzez pobudzenie pochwy, najczęściej członkiem męskim. Fizjologicznie nie różni się od orgazmu łechtaczkowego
orgazm sutkowy : 1.orgazm osiągany w wyniku drażnienia brodawek piersiowych lub piersi albo równoczesnego (następującego) pobudzania innych ośrodków zmysłowych, pojawiający się w okresie karmienia u części kobiet, które dotąd nie przeżywały orgazmu; 2. orgazm osiągany w wyniku pobudzania brodawek piersiowych lub piersi niezależnie od okresu ciąży i karmienia
orgazm totalny : 1.orgazm osiągany w trakcie pobudzania całego ciała, a nie jedynie okolicy genitalnej; 2.orgazm obfitujący w różnorodne reakcje psychofizyczne
orgazm wielokrotny : orgazm przeżywany przez kobietę w trakcie jednego stosunku dzięki następującym bezpośrednio po sobie skurczom, w obrębie tzw. wyniosłości orgiastycznej (w wewnętrznej części pochwy). Orgazm wielokrotny jest wyrazem odmienności fizjologii orgazmu u obu płci. (U mężczyzn po wytrysku następuje okres zmniejszonej pobudliwości seksualnej aż do momentu ponownego wypełnienia się pęcherzyków nasiennych , co może trwać od kilkunastu minut do kilku godzin
orgazm wieloogniskowy : orgazm, który u danej kobiety może być wyzwalany w wyniku pobudzania różnych ośrodków zmysłowych w tym samym lub innym czasie .Występuje u około 60% kobiet przeżywających orgazm
orgazm wyobrażeniowy : orgazm osiągany dzięki wyobraźni, bez udziału bodźców zmysłowych i pobudzania sfer erogennych
orgazm , zmiana dominanty : zastąpienie zdolności do przeżywania zdolności do przeżywania orgazmu w wyniku pobudzania jednego ośrodka zmysłowego umiejętnością osiągania go w wyniku pobudzania innego ośrodka zmysłowego. Częściej występuje u kobiet i polega na tym ,że np. samoistnie, w miarę upływu czasu lub wyniku specjalnych ćwiczeń, dotychczasowy orgazm wyzwalany przez pobudzanie łechtaczki zmienia się w orgazm wyzwalany w trakcie stosunku. Poprzednia forma najczęściej zostanie zachowana
orgazmolepsja : następujące w czasie orgazmu nagłe zwiotczenie mięśni całego ciała lub poszczególnych grup mięśni
orgazmowy stan : stan orgazmowy
osobowość narcystyczna : zespół cech psychicznych, wśród których wybijają się : samozadowolenie, egocentryzm, brak krytycyzmu, oczekiwanie podziwu i hołdów ze strony otoczenia; faza rozwoju psychoseksualnego dziewcząt w okresie dojrzewania
ostre seksualne stany lękowe : lęk seksualny, stany ostre
oziębłość płciowa, frigiditas sexualis : zaburzenie seksualne u kobiet charakteryzujące się spadkiem libido, osłabieniem reakcji seksualnych i brakiem satysfakcji ze współżycia. Może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Najczęściej spowodowana czynnikami kulturowymi lub niewłaściwą stymulacją przez partnera. Pod wpływem odpowiedniej terapii ustępuje dość szybko u leczonych
oziębłość płciowa, stopnie : pierwszy - odczuwanie potrzeby współżycia, brak orgazmu w większości kontaktów seksualnych, mała satysfakcja ze współżycia; drugi - mała potrzeba współżycia lub jej brak, anorgazmia, brak satysfakcji ze współżycia; trzeci - anorgazmia, niechęć do partnera, potrzeby seksualne słabe lub ich brak; czwarty - anorgazmia, niechęć do mężczyzn, brak potrzeb seksualnych
ozolagnia : odmiana fetyszyzmu, w której rolę fetysza pełni zapach innej osoby

P

pagismus : erotyczne zainteresowanie starszych kobiet młodszymi mężczyznami
panseksualizm : pogląd ,że wszystko w świecie człowieka można wytłumaczyć motywami seksualnymi
paraphimosis : zadzierzgnięcie napletka
partenofilia : osiąganie satysfakcji seksualnej przez kontakt z dziewicą. Może być formą pedofilii lub odrębną dewiacją
pederastia, pediactio : doodbytnicze kontakty homoseksualne
pediactio : pederastia
pedofilia : skłonność seksualna do nieletnich. Może być cechą psychopatyczną wyrażającą się nadmierną chęcią pracy z dziećmi i dewiacją seksualną, w której formy kontaktów bywają bardzo zróżnicowane. Powszechniejsza wśród mężczyzn niż u kobiet, częsta u starców i osób niedorozwiniętych umysłowo, niekiedy występuje u homoseksualistów i alkoholików. Polskie prawo karze czyny pedofilne i określa granicę dojrzałości jako ukończony 15 rok życia
penis : prącie
penis captivus : członek uwięzły w pochwie. Stan wymagający interwencji lekarskiej. Znieczulenie ogólne umożliwia rozdzielenie partnerów.
perwersja seksualna : 1.wyrafinowane formy kontaktów seksualnych, rzadkie w danej kulturze, lecz mieszczące się w granicach normy; 2.dawniej dewiacja seksualna
petting : osiąganie orgazmu w wyniku pieszczot. Typowa młodzieńcza faza kontaktów heteroseksualnych osób świadomie unikających stosunku seksualnego
phimosis : stulejka
pieszczoty analne : pobudzenie seksualne okolic odbytu, a u kobiety pochwy od strony odbytnicy
pieszczoty oralnogenitalne : pobudzanie narządów płciowych partnera wargami lub językiem bez doprowadzania do orgazmu
pigmalionizm, iconolagnia : osiąganie podniecenia i satysfakcji seksualnej przy oglądaniu rzeźb, obrazów a także rysunków i fotografii pornograficznych; odmiana ogladactwa
piorun sycylijski : nagły wybuch namiętności do jakiejś osoby, niespodziewane zafascynowanie o wielkiej sile
piospermia : obecność ropy w nasieniu
pirolagnia : stan podniecenia seksualnego lub orgazmu wynikający z reakcji na widok ognia. Może być niespodziewanym, epizodycznym przeżyciem lub formą dewiacji. Może doprowadzić do piromanii seksualnej
piromania seksualna : osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez podpalenie domów, zabudowań itd. Jedną z jej przyczyn może być pirolagnia
plateau : stan w którym podniecenie osiągnęło bardzo wysoki poziom i utrzymuje się na nim przez krótki czas; faza reakcji seksualnej bezpośrednio poprzedzająca orgazm
pluralizm : osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku kontaktów z kilkoma partnerami równocześnie, utrwalone jako podstawowa forma zaspokajania potrzeb seksualnych; dewiacja seksualna
płeć : zespół właściwości charakteryzujących organizmy osobników męskich i żeńskich. Wyróżnia się płeć genetyczną, chromosomową, anatomiczną, hormonalną, psychiczną, kulturową, prawną
płukanie pochwy po stosunku : metoda zapobiegania ciąży wykorzystująca irygację w celu usunięcia nasienia. Zabieg polega na wprowadzeniu do pochwy ciepłej wody, słabego roztworu mydła lub 5 -procentowego kwasu octowego przy pomocy irygatora bądź gruszki gumowej. Metoda ta jest prawie nieskuteczna
pochwa, vagina : żeński narząd płciowy i część dróg rodnych , o postaci rozciągliwego przewodu błoniasto-mięśniowego, długości 6-8 cm, łączący jamę macicy ze sromem, od którego u dziewic dzieli ją błona dziewicza
pochwica, vaginismus, zespół Mariona-Simsa : bolesny, mimowolny skurcz mięśni okolic sromu i pochwy występujący przy próbie stosunku, a niekiedy nawet jego wyobrażeniu; zaburzenie seksualne o podłożu czynnościowym. Występuje dość często, leczenie daje dobre wyniki
pochwica rzekoma : brak faktycznych objawów pochwicy przy subiektywnym przeświadczeniu o ich istnieniu, najczęściej na skutek reakcji histerycznej
podnieta : bodziec
poliandria : rzadko spotykana forma małżeństwa, w której jedna kobieta ma równocześnie wielu mężów, przetrwała m.in. w niektórych plemionach Indii i Tybetu
poligamia : forma związku małżeńskiego, w której jeden osobnik ma kilku współmałżonków płci odmiennej
poligynia : forma małżeństwa w której jeden mężczyzna ma równocześnie kilka żon
polucja, zmaza nocna :samoistny wytrysk nasienia połączony z orgazmem, następujący w czasie snu. Jest zjawiskiem normalnym, typowym u dojrzewających mężczyzn i mężczyzn nie współżyjących seksualnie lub zbyt rzadko w stosunku do potrzeb
pollucjonizm : osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez pobrudzenie nasieniem ubioru kobiety; dewiacja seksualna
popęd, instynkt : 1.biologiczne pobudzenie spowodowane pojawieniem się określonych bodźców warunkujące zachowanie zmierzające do zaspokojenia tego pobudzenia, np. popęd pokarmowy, samozachowaczy; 2.wg psychoanalizy - wrodzone, na ogół nie uświadamiane, siły nadające kierunek ludzkiemu działaniu i ludzkiej świadomości
popęd płciowy : 1.biologiczna potrzeba (z elementami emocji) sterowana przez ośrodki seksualne i mechanizmy neurofizjologiczne, ukierunkowane na rozładowanie napięcia seksualnego; 2.popęd seksualny
popęd seksualny : libido
popęd śmierci : wg psychoanalizy jedne z dwóch głównych popędów (drugim jest popęd seksualny). Prowokuje tendencje do nienawiści, niszczenia, unicestwiania wszystkiego ze sobą włącznie
porongrafia : tekst , rysunek, fotografia i inne formy twórczości, których świadomym celem jest wywołanie podniecenia seksualnego u odbiorcy
pornolagnia : wypowiedzi bogate w treści seksualne, ujęte w formę uznawaną za nieprzyzwoitą. Najczęściej występuje u osób nie zaspokojonych seksualnie, mających problemy we współżyciu seksualnym (wówczas pełni funkcję mechanizmu obronnego), bywa również wyrazem erotomanii lub innych zaburzeń np. psychicznych
pozycje współżycia seksualnego : ułożenie ciał partnerów w trakcie stosunku seksualnego. Istnieje dwadzieścia podstawowych pozycji i około dwustu ich wariantów. Do najbardziej popularnych na świecie należą : klasyczna (mężczyzna na kobiecie), odwrotna (kobieta na mężczyźnie), boczna (twarzami do siebie) , jeźdźca (kobieta siedzi na mężczyźnie) i od tyłu
praktyka Carezza : technika stosunku o przedłużonym czasie trwania w którym mężczyzna świadomie nie doprowadza się do wytrysku. Utrzymanie odpowiedniego poziomu podniecenia jest wynikiem ćwiczeń koncentracji, a podczas stosunku skutkiem kolejnych faz bezruchu i zmiennej intensywności ruchów frykcyjnych. Wytrysku może nie być wcale lub występuje na zakończenie stosunku. Praktyka Carezza powszechna w kulturach seksualnych Indii i Dalekiego Wschodu, umożliwia kobiecie orgazm wielokrotny
prawo dziobania : uzależnienie zachowań seksualnych od pozycji i stopnia atrakcyjności partnera. Jeśli ocena współpartnera jest wysoka to (niezależnie od tego czy oparta na przesłankach subiektywnych czy obiektywnych) rośnie podporządkowanie, potrzeba akceptacji, gotowość do zaspokajania potrzeb i upodobań seksualnych. Prawo dziobania jest prawidłowością etologiczną u ludzi i zwierząt poświadczoną badaniami zachowań jednostki w zbiorowości
prawo pierwszej nocy : ius primae noctis
prawo pierwszych połączeń : utrwalenie się pierwszych bodźców i typu stymulacji seksualnej wywierające wpływ na późniejsze potrzeby i zachowania .Np. jeśli kobieta podczas pierwszych doświadczeń seksualnych zaczęła osiągać orgazm w wyniku oralizmu, to forma ta utrwala się i pozostać może najważniejszą. Prawo pierwszych połączeń nie ma charakteru bezwzględnego determinującego
prącie, członek, fallus, penis : męski narząd płciowy zewnętrzny zawierający cewkę moczową - przewód wyprowadzający mocz i nasienie. Zbudowane z dwu ciał jamistych i ciała gąbczastego. Wyróżnia się korzeń, trzon i żołądź prącia. Powleczone jest pigmentową , nieowłosioną skórą tworzącą na żołędzi fałd zwany napletkiem. Podczas pobudzenia płciowego następuje erekcja prącia
prezerwatywa, kondom : mechaniczny środek zapobiegania ciąży i chorobom wenerycznym (także AIDS) używana przez mężczyzn. Prezerwatywa jest przeciętnie skuteczna, ale zalecana tylko w sporadycznych kontaktach seksualnych ze względu na zmniejszanie doznań seksualnych u partnerów i pozbawienie organizmu kobiety ważnych dla jej zdrowia składników nasienia. Prezerwatywę stosuje się łącznie z preparatami plemnikobójczymi
priapizm, ciągotka, wzwód prącia przetrwały : bolesny, długotrwały wzwód członka na tle chorobowym
promiskuityzm : pozbawione więzi uczuciowych kontakty seksualne z przypadkowymi często zmienianymi partnerami. Promiskuityzm ma charakter patologiczny; częsty w erotomanii i hiperseksualizmie
prostytucja : różnorodne w formie kontakty hetero lub homoseksualne uprawiane w celach zarobkowych z większą liczbą osób. Stosunek prostytucyjny traktowany jest w kategoriach rzeczowych (usługowych) i wyklucza więź emocjonalną
protezy członka : aparaty z tworzyw sztucznych umożliwiające współżycie seksualne mężczyźnie niezdolnemu do erekcji
przebieractwo : ciswestytyzm
przeczulica, hiperestezja : nadmierna, subiektywna reakcja na bodźce skórne powodujące nadwrażliwość
przeczulica łechtaczki : reagowanie uczuciem przykrości lub bólu łechtaczki na bodźce dotykowe .Może być objawem nerwicy lub zmian chorobowych np. zapalnych
przedsionek pochwy : przestrzeń pomiędzy wargami sromowymi mniejszymi
przekwitanie , klimakterium : faza przejściowa pomiędzy okresem pełnej zdolności rozrodczej kobiety a menopauzą. Rozpoczyna się zwykle między czterdziestym piątym a pięćdziesiątym rokiem życia, trwa kilka lat i charakteryzuje występowaniem zróżnicowanego indywidualnie zespołu zmian biologiczno-psychicznych (Krwawienia miesiączkowe stają się nieregularne, czasem na przemian bardzo obfite i skąpe. Pojawiają się zawroty i bóle głowy, często uderzenia krwi do głowy połączone z uczuciem gorąca, gwałtowne pocenie się, kołatanie i bicie serca. Występują zaburzenia snu, chwiejność emocjonalna, drażliwość, czasem depresja. U niektórych kobiet następuje zmiana postaw życiowych, np. ujawnia się dążenie do dominacji. Popęd płciowy ulega osłabieniu, rzadziej wzmożeniu). Po menopauzie powstaje nowy stan równowagi nerwowo-hormonalnej organizmu i większość dolegliwości ustępuje. W porównaniu z andropauzą przekwitanie ma przebieg burzliwy, bardziej przykry, dokuczliwy
przestrzeń Grafenberga : okolica między cewką moczową a przednią ścianą szyjki macicy mająca duże znaczenie w rozwoju pobudzania seksualnego
pseudoneurastenia : zespół rzekomonerwicowy
purytanizm : postawa światopoglądowo-obyczajowa wywodząca się z anglikańskiego religijno-politycznego ruchu w XVI i XVII wieku, odradzająca się w Anglii drugiej połowie XIX wieku. Propagująca surowy i wstrzemięźliwy tryb życia purytanizm kształtował charaktery, które cechowała oschłość uczuciowa połączona z nadmiernymi wymaganiami w stosunku do siebie i innych. Uznawał seks za źródło zła, uczucia rozkoszy i przyjemności za wręcz szkodliwe dla zdrowia, akceptował jedynie stosunki małżeńskie prowadzące do zapłodnienia. Purytanizm wywarł duży wpływ na formowanie postaw wobec ciała i seksu w państwach protestanckich i mieszczańskich społecznościach katolickich. Przetrwały one do czasów współczesnych, choć ich zasięg znacznie się zmniejszył.

R

reakcja seksualna : składa się z czterech kolejnych faz : podniecenie → plateau → orgazm → odprężenie
retifizm : odmiana fetyszyzmu, w której rolę fetysza pełnią wyroby ze skóry np. paski, buty
rola seksualna : wzorzec zachowań społeczno-kulturowych uznawanych za specyficzne dla danej płci. Np. w kulturze patriarchalnej Europy, mężczyźnie przypisywano tradycyjnie racjonalność, dominację, aktywność we współżyciu seksualnym, a kobiecie uczuciowość, bierność, uległość wobec partnera
ruchy frykcyjne : wprowadzanie i wyprowadzanie częściowe członka wykonywane na przemian, przede wszystkim w obrębie pochwy
rygoryzm seksualny : sztywny system reguł i nakazów dotyczących życia seksualnego charakteryzujący się wrogością wobec ciała, płci i seksu. Może wynikać z postaw światopoglądowych, zahamowani i problemów seksualnych, zaburzeń osobowości
rzezaniec : eunuch


S

sadomasochism : łączne występowanie sadyzmu i masochizmu.W nieznacznej postaci , jako tendencja, mieści się w granicach prawidłowości i nierzadko bywa jednym z przejawów zachowań seksualnych normalnych
sadyzm, algolagnia czynna : osiąganie satysfakcji seksualnej przez psychiczne i/lub fizyczne znęcanie się nad partnerem; jedna z częstszych dewiacji. Występuje u obu płci, najczęściej u osób z zaburzeniami osobowości (np. moral insanity) lub zaburzeniami psychicznymi. Bywa wyrazem zgeneralizowanej agresji wobec przedstawicieli płci przeciwnej,np. w wyniku urazów wyniesionych z domu rodzinnego, niepowodzeń w związkach heteroseksualnych, pierwszych kontaktach seksualnych
sadomasochizm : łączne występowanie sadyzmu i masochizmu. W nieznacznej postaci ,jako tendencja, mieści się w granicach prawidłowości i nierzadko bywa jednym z przejawów zachowań seksualnych normalnych
sadyzm, algolagnia czynna : osiąganie satysfakcji seksualnej przez psychiczne i/lub fizyczne znęcanie się nad partnerem; jedna z częstszych dewiacji. Występuje u obu płci, najczęściej u osób z zaburzeniami osobowości (np. moral insanity) lub zaburzeniami psychicznymi. Bywa wyrazem zgeneralizowanej agresji wobec przedstawicieli płci przeciwnej, np. w wyniku urazów wyniesionych z domu rodzinnego, niepowodzeń w związkach heterosekaulanych, pierwszych kontaktach seksualnych
safizm : miłość lesbijska
saliromania : osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku pobrudzenia innej osoby, np. sadzą, atramentem; dewiacja seksualna
samogwałt : masturbacja
samoopanowanie seksualne :zdolność sterowania i podporządkowania systemowi wartości własnych potrzeb i zachowań seksualnych. Jeden z ważniejszych przejawów dojrzałości i zdrowia psychicznego
samouszkodzenie : autoagresja
satyriasis, satyriaza, satyryzm : hiperseksualizm męski. Jego przyczyną może być szczególnie silny popęd płciowy, niepoddawanie się normom moralnym, a także osłabienie popędu wywołujące stałe poszukiwanie nowych partnerek
seks : 1.ogół spraw związanych z życiem seksualnym; 2.zespół cech biologicznych u kobiet i mężczyzn działających pobudzająco na zmysły
seks apoliński : seks traktowany jako przejaw urody życia, zaspokajający harmonijne potrzeby duchowe i cielesne
seks dionizyjski : seks łączący zmysłowość z wesołością i beztroską, w którym potrzeby i zachowania seksualne powiązane są z pobudzającym działaniem alkoholu
seks grupowy : zachowanie seksualne polegające na współżyciu z kilkoma partnerami jednocześnie i/lub wymienianiu partnerów w obecności innych. Przejaw seksu ludycznego
seks ludyczny : seks łączący cechy gry i zabawy (z charakterystyczną dla nich swobodą, bezinteresownością, powtarzalnością, brakiem powagi i konieczności), w którym sam akt płciowy ma odgrywać podrzędną rolę
seks mistyczny : seks traktowany jako środek do osiągnięcia harmonii między człowiekiem a absolutem. Współwystępują m.in. wyrafinowane techniki seksualne, empatia i ekstaza seksualna
seks orgiastyczny : seks w którym eskalacja bodźców seksualnych (potęgowana przez działanie alkoholu i/lub narkotyków) łączy się z brakiem norm i zasad etycznych, co powoduje preferowanie różnorodnych atypowych (np. seks grupowy, gwałt, prostytucja) i dewiacyjnych (np. partenofilia, kazirodztwo) forma aktywności seksualnej
seks , układ odniesienia : wspomnienia, lektury, inne źródła informacji o życiu seksualnym służące porównywaniu z aktualnymi doświadczeniami seksualnymi i spełniające wobec nich rolę modelową
seks zimny : cool sex
seksizm : opozycyjne traktowanie obu płci wyzwalające tendencje do walki i rywalizacji z osobami płci przeciwnej
seksualizm : zagadnienie seksualne (odczuwanie potrzeb seksualnych, reakcje podniecenia seksualnego, świadomość przynależności do danej płci)
seksualność : zdolność do oddania się bez reszty przeżywaniu aktu seksualnego , polegającą na wyłączeniu się z otaczającej rzeczywistości i zaniku samokontroli. Ułatwia (czasem warunkuje) wystąpienie orgazmów
seksuologia : wyodrębniony kierunek nauki zajmujący się życiem seksualnym człowieka i jego zaburzeniami. Wydzielane bywają : seksuologia biologiczna, kliniczna, kulturowa, sądowa, społeczna i pedagogiczna
skopcy : sekta prawosławna powstała w Rosji w końcu XVIII w., w której mężczyźni stosowali praktykę trzebienia siebie
skotpofilia : oglądactwo
sodomia : zoofilia
sperma, ejakulat, nasienie : płyn wydzielony podczas wytrysku, złożony głównie z plemników oraz wydzielin pęcherzyków nasiennych i gruczołu krokowego. Sperma nieprawidłowa : aspermia, hematospermia, piospermia
spirala domaciczna : wkładka domaciczna, mechaniczny środek zapobiegania ciąży polegający na uniemożliwieniu zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja w błonie śluzowej macicy. Wykonana z tworzywa sztucznego (czasem z dodatkiem miedzi lub innego metalu, zakładana na 1-5 lat, zależnie od typu); bardzo skuteczna
spółkowanie : stosunek seksualny
stan orgazmowy : występujący tylko u kobiet stan bardzo silnego orgazmu (trwającego nawet przez kilkanaście minut) połączony z całkowitym wyeliminowaniem świadomości
stereotyp : uproszczony, czasem fałszywy, zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości (obejmujący wyobrażenia , poglądy, przekonania), utrwalony przez tradycję, i funkcjonujący w świadomości społecznej. Są stereotypy kulturowe (np. w kulturze Europy przeświadczenie o wyższości duchowej i intelektualnej mężczyzn), środowiskowe (np. krążące wśród młodzieży poglądy na temat znaczenia wielkości męskich narządów płciowych we współżyciu seksualnym) rodzinne (najczęściej powstałe jako skutek generalizacji). Przyczyniają się do powstawania trudności w życiu seksualnym, rozwoju zaburzeń, więzi partnerskiej
stosunek docewkowy : coitus urethralis
stosunek płciowy : stosunek seksualny
stosunek płytki : coitus vestibularis
stosunek przedsionkowy : coitus vestibularis
stosunek przerywany : coitus interruptus
stosunek saksoński : coitus saxonicus
stosunek płciowy, współżycie seksualne : 1.akt płciowy mężczyzny i kobiety polegający na wprowadzeniu członka w stanie wzwodu do pochwy i wykonywaniu ruchów frykcyjnych; 2.kontakt hetero lub homoseksualny, którego celem jest uzyskanie satysfakcji seksualnej przynajmniej jednej ze stron
strefy erogenne, erogeniczne : specyficzne obszary ciała człowieka reagujące na bodźce dotykowe podnieceniem seksualnym. U kobiety zajmując ok. 15% powierzchni, obejmując m.in. usta, kark , szyję płatki uszu, piersi, dłonie , brzuch, wewnętrzną powierzchnię ud, okolice sromu. U mężczyzn zajmują około 3% powierzchni ciała i są to : okolice genitalne, usta, kark, kręgosłup, dłonie. Umiejscowienie i wrażliwość stref erogennych cechuje znaczna zmienność indywidualna. Poznanie ich i optymalne pobudzanie przy zastosowaniu odpowiedniej siły, kierunku, zmienności, bodźców dotykowych jest jednym z najważniejszych elementów ars amandi
stulejka, phimosis : zwężenie napletka uniemożliwiające odprowadzenie go poza żołądź. Może utrudniać odbycie stosunku płciowego, oddawanie moczu. Sprzyja zakażeniom, pobudza do masturbacji. U osób starszych może być punktem wyjścia raka prącia, Usuwana przez kosmetyczny zabieg chirurgiczny
stymulacja seksualna : pobudzanie stref erogennych i wyobraźni erotycznej poprzez konkretne bodźce zmysłowe (wzrokowe, dotykowe zapachowe, słuchowe, smakowe) i / lub psychogenne (wyobrażenia, wspomnienia). Umiejętność optymalnego pobudzania partnera (oddziaływanie na nastrój i uczucia, stosowna siła i częstotliwość bodźców, wybór właściwych okolic ciała) to podstawa ars amandi
stymulator seksualny : aparat do wytwarzanie bodźców seksualnych, używany do pobudzania narządów płciowych w celach badawczych, diagnostycznych, terapeutycznych , innych
superego : wg psychoanalizy nieświadoma instancja osobowości ukształtowana przez oddziaływanie wychowawcze, kontrolująca postępowanie zgodnie z zasadami prze to wychowanie wpojonymi, sumienie
symbol seksualny : znak ,przedmiot mający umowne znaczenie seksualne. Związek między symbolem seksualnym a jego treścią może być całkowicie dowolny lub też oparty na istnieniu podobieństwa np. w sztuce Indii muszla symbolizuje żeńskie narządy płciowe
syndrom : zespół
szczytowanie : orgazm
szok seksualny : wstrząs psychiczny na tle seksualnym wiążący się z bardzo silnym negatywnym przeżyciem utrwalonym w świadomości lub podświadomości. Najczęściej jest skutkiem gwałtu, uwiedzenia o typie pedofilnym, kontaktu kazirodczego, zobaczenia stosunku seksualnego rodziców, brutalnego zachowania partnera. Przyczynia się do powstania trudności we współżyciu heteroseksualnym i zaburzeń seksualnych. Leczenie psychoterapeutyczne np. hipnozą

T

tabletki dopochwowe : chemiczne środki zapobiegania ciąży. W zetknięciu z wydzieliną pochwy wytwarzają obfitą pianę, która hamuje ruch plemników. Zawierają także substancje plemnikobójcze
tabletki hormonalne doustne: chemiczne środki sterowania płodnością, których działanie polega na hamowaniu jajeczkowania. Należą do bardzo skutecznych, ale stosowane być mogą jedynie pod kontrolą lekarza. U niektórych kobiet powodują wzrost potrzeb seksualnych u niewielu spadek
tanatofilia, tanatomania : osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez marzenia o własnej śmierci, przebiegu uroczystości żałobnych; odmiana masochizmu
Tanatos : w psychoanalizie jedne z dwu głównych popędów , popęd śmierci
techniki seksualne : formy pobudzania seksualnego, pieszczot, pozycji stosowane przez partnerów we współżyciu seksualnym.
temperament seksualny : genetycznie uwarunkowany poziom potrzeb i aktywności seskualnej. Temperament seksualny mężczyzn opada stopniowo od dwudziestego piątego roku życia, u kobiet rośnie pod koniec lat dwudziestych i utrzymuje się na dość stałym poziomie do czterdziestych lat życia. Prawidłowość ta jest dość częstą przyczyną rozbieżności potrzeb seksualnych partnerów : w młodych związkach dominują potrzeby mężczyzn, w starszych - kobiet
testosteron : naturalny androgen. Jeden z głównych leków stosowanych w zaburzeniach seksualnych związanych ze zmniejszeniem libido
transseksualizm, interseksualizm : rozbieżność między płcią psychiczną a biologiczną. Osoby takie bywają infantylne i nieśmiałe, niezdecydowane w swych pragnieniach i postawach seksualnych. Słabo poddają się psychoterapii
transwestytyzm, eonizm : osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez przebieranie się w odzież lub charakterystyczne elementy odzieży płci przeciwnej. Transwestytyzm może mieć tło homoseksualne, narcystyczne, ekshibcjonistyczne, masochistyczne
triolizm : 1.zachowanie polegające na osiąganiu satysfakcji seksualnej poprzez kontakty trójosobowe, najczęściej jednego mężczyzny i dwóch kobiet; forma seksu grupowego; 2.osiąganie satysfakcji seksualnej przede wszystkim poprzez kontakty trójosobowe, najczęściej jednego mężczyzny z dwiema kobietami; forma pluralizmu
trybada : w miłości lesbijskiej kobieta pełniąca rolę mężczyzny
trybadyzm : miłość lesbijska
trzebienie, kastracja, wytrzebienie : operacyjne usunięcie gonad albo zniszczonych komórek rozrodczych promieniami Roentgena, lekami, substancjami toksycznymi. Stosowane u ludzi w celach leczniczych a także (szczególnie dawniej), aby pozbawić ich zdolności rozrodczych i popędów seksualnych. Może być efektem ubocznym radioterapii lub farmakoterapii zwłaszcza w przypadkach leczenia chorób nowotworowych

V

vagina → pochwa
vaginismus → pochwica
vaginodynia :ból pochwy
vaicocele : żylak powrózka nasiennego
vasectomia : chirurgiczne przerwanie ciągłości nasieniowodu m.in. metoda sterowania płodnością, bardzo obecnie popularna w Azji południowo-wschodniej
virginitas : dziewictwo
vasotonia : napięcie naczyniowe ważne w przebiegu reakcji seksualnej w miednicy kobiety, współwarunkujące prawidłowe przeżycie orgazmu
virgo : dziewica
viripotens : osoba zdolna do współżycia seksualnego

W

wampiryzm seksualny : skrajna postać fetyszyzmu, w której role fetysza pełni krew partnera seksualnego. Satysfakcja seksualna jest osiągana w wyniku najczęściej nieszkodliwego ugryzienia lub zadrapania
wąchacze : osoby podniecające się erotycznie podczas wąchania narządów płciowych lub ich wydzielin, co mieści się w granicach zachowania seksualnego normalnego, ale także może być objawem ozolagni
wenerofobia : irracjonalna obawa przed chorobami wenerycznymi, żywienie przeświadczenia o zarażeniu się gdy nie ma po temu racjonalnych przesłanek; rodzaj fobii
wirylizator : aparat umożliwiający odbycie stosunku przy braku wzwodu i/lub wzwodzie niepełnym. Najczęściej stosowany w zaburzeniach erekcji na tle organicznym gdy rokowania co do możliwości wyleczenia są złe. Wirylizator wykonany jest z tworzywa sztucznego i zakładany na trzon członka; opatentowany w Polsce
wirylizm : uwarunkowany zaburzeniami endokrynologicznymi zespół chorobowy występujący wyłącznie u kobiet, objawiający się maskulinizacją, przerostem łechtaczki, a w późniejszym czasie zanikiem cech kobiecych ,ustaniem miesiączkowania, brakiem popędu płciowego
wojeryzm : oglądactwo
współżycie seksualne : stosunek seksualny
wychowanie seksualne : formowanie postaw wobec płci, partnerstwa, życia sekaulanego , wpajanie etyki seksualnej połączone z uświadomieniem seskualnym. Powinno być prowadzone od wczesnego dzieciństwa, przede wszystkim przez rodziców a także system oświatowy, służbę zdrowia, środki społecznego przekazu, organizacje społeczne i wyznaniowe
wytrysk, eiaculatio, ejakulacja : towarzyszące orgazmowi mężczyzny gwałtowne opróżnienie przez spermę dróg nasiennych i gruczołów płciowych, po którym z reguły ustępuje wzwód prącia
wytrysk anestetyczny : wytrysk bez czucia. Przyczyną mogą być np. zmiany pozapalne lub pogrzybiczne w cewce moczowej .Występuje również w przebiegu starzenia się , w chorobach układu naczyniowego i nerwowego.
wytrysk, brak : zaburzenie seksualne będące pogłębioną formą wytrysku opóźnionego. Mechanizmy powstawania te same. Częściej stwierdza się przyczyny organiczne (przebieg starzenia, zaburzenia hormonalne, choroby układu moczopłciowego, alkoholizm, narkomania)
wytrysk opóźniony, eiaculatio retardata : wytrysk po bardzo długim czasie trwania stosunku. Najczęściej występuje w przebiegu starzenia się, po długotrwałym zażywaniu różnych leków, jako objaw wielu chorób. Bywa formą nerwicy lub zespołu nieprzystosowania seksualnego np. gdy mężczyzna przyzwyczaił się do samopobudzania ręką. Leczenie (najlepiej przy współudziale partnerki) daje dobre rezultaty
wytrysk przedwczesny , eiaculatio praecox : wytrysk następujący wbrew woli przed wprowadzeniem członka do pochwy. Najczęściej występuje u młodych mężczyzn w początkach ich współżycia seksualnego, gdy napięcie i lęk z nim związane sprzyjają przemianie reakcji sytuacyjnej w nerwicę. Nietrudny do wyleczenia
wytrysk w stanie napięcia : wytrysk następujący mimowolnie , bez poprzedzającego podniecenia seksualnego. Jest najczęściej reakcją młodych mężczyzn, występująca w sytuacjach silnego pobudzenia nerwicowego np. w stresach egzaminacyjnych
wytrysk wsteczny : wytrysk, w którym nasienie skierowane zostaje do pęcherza moczowego. Występuje w niektórych technikach współżycia (coitus saxonicus) , w chorobach układu moczopłciowego (np. gruczołu krokowego)
wytrysk zbyt wczesny, eiaculatio praematura : stan w którym do wytrysku dochodzi po wprowadzeniu członka do pochwy lub po kilku (do kilkunastu) ruchach frykcyjnych. Może mieć charakter fizjologiczny, np. po dłuższych okresach wstrzemięźliwości seksualnej lub z powodu osobniczej nadwrażliwości, najczęściej jednak przybiera postać reakcji sytuacyjnej lub nerwicy nierzadkiej u młodych mężczyzn. Należy do łatwiejszych do wyleczenia postaci zaburzeń seksualnych
wytrzebienie : trzebienie
wzwód : erekcja
wzwód prącia, brak, anerectio : zaburzenie seksualne będące pogłębiona formą wzwodu prącia niepełnego, który może występować naprzemiennie. Przyczyny powstania są podobne. Częsty w przebiegu starzenia się mężczyzn. Wywołany czynnikami organicznymi i utrwalony usuwa się różnymi metodami, jak wirylizator lub zabiegi operacyjne polegające na wszczepieniu aparatu z tworzyw sztucznych w trzon członka
wzwód prącia dzienny : zjawisko fizjologiczne występujące samoistnie
wzwód prącia niepełny : zaburzenie seksualne występujące przed lub w trakcie stosunku. Może mieć charakter sytuacyjny (np. przy zmianie partnerki) lub nerwicowy (np. lęk zadaniowy), być objawem towarzyszącym różnym chorobom, następstwem uzależnień (np. od alkoholu, narkotyków) lub zażywania niektórych leków. Duże zaangażowanie uczuciowe i silne podniecenie zwiększają prawdopodobieństwo jego wystąpienia. Leczenie (najlepiej przy współudziale partnerki) daje dobre wyniki
wzwód prącia nocny : zjawisko fizjologiczne wystęujące w stanach snu, ważne w różnicowaniu czynnościowych i organicznych zaburzeń erekcji. W zaburzeniach na tle organicznym jest rzadszy lub nie pojawia się
wzwód prącia przetrwały : priapizm
wzwód prącia ranny : zjawisko fizjologiczne występujące samoistnie po obudzeniu się

Z

zabawa seksualna : dziecięce zainteresowanie budową płciową przejawiające się we wzajemnym oglądaniu okolic genitalnych; normalna faza rozwoju psychoseksualnego. Niewłaściwe zachowana rodziców (karanie, ośmieszanie, wzbudzanie lęku i wstydu) mogą sprzyjać powstawaniu zahamować seksualnych w przyszłości
zabójstwo z lubieżności : osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez mordowanie ofiary; skrajna postać sadyzmu. Często nie dochodzi do kontaktu seksualnego, a źródłem przyjemności jest zadawanie cierpienia, okaleczanie ciała
zaburzenia emocjonalne → zespoły zaburzeń emocjonalnych
zaburzenia seksualne, dysfunkcje seksualne : nieprawidłowy przebieg reakcji seksualnej kobiety lub mężczyzny. Zaburzenia seksualne mogą mieć przyczyny czynnościowe, co obserwuje się u ok. 6-80% osób, lub organiczne (wynikające ze zmian chorobowych w narządach lub tkankach organizmu) . Granice między nimi nie są ostre. Niekiedy przyczyny te współistnieją. Do najczęstszych zaburzeń seksualnych należą u mężczyzn - wytrysk zbyt wczesny, przedwczesny, opóźniony lub jego brak, wzwód niepełny lub brak i hipolibidemia, u kobiet - anorgazmia, oziębłość płciowa, dyspareunia i pochwica. Rzadziej ujawniają się np. dyspareunia u mężczyzn, dysocjacja orgazmu, ostre seksualne stany lękowe. Do zaburzeń seksualnych zalicza się także dewiacje seksualne i antypowe formy aktywności seksualnej (analizm, oralizm, homoseksualizm, seks grupowy, prostytucja, gwałt)
zaburzenia seksualne czynnościowe, nerwice seksualne : spowodowane przyczynami emocjonalnymi zaburzenia przebiegu reakcji seksualnej. Istnieje w nich tzw. objaw osiowy (np. wytrysk zbyt wczesny) o utrwalonej postaci, obudowany np. zaburzeniami snu, bólami głowy, serca. Wśród niezmiernie różnorodnych możliwych przyczyn wystąpienia czynnościowych zaburzeń seksualnych wymienić należy kompleks niższości, błędy wychowawcze, nadmierne nastawienie na sukces i wykazanie się wobec osoby partnera, dramatycznie przeżywane niepowodzenie seksualne, błędy w technice seksualnej, nadpobudliwość nerwową, lęki, fobie. Czynnościowe zaburzenia seksualne mogą się zacząć od sytuacyjnej reakcji nerwicowej, a także być następstwem bądź pojawiać się łącznie np. z nerwicą neurasteniczną. Leczenie trójetapowe : wgląd (poznanie przyczyn i mechanizmów czynnościowych zaburzeń seksualnych) ,ustąpienie objawów ,reorientacja (zmiana postaw wobec życia seksualnego na nienerwicogenne)
zaburzenia więzi partnerskiej : zjawiska patologiczne polegające na zakłóceniu jednej lub kilku relacji między partnerami : uczuciowej, seksualnej, funkcji rodzicielskich, postaw wobec siebie, potrzeb psychicznych, materialnych
zachowanie seksualne kulturowe : zespoły kulturowe zachowań seksualnych
zachowanie seksualne normalne : dowolne zachowanie heteroseksualne dojrzałych partnerów ,wzajem przez nich akceptowane, służące obopólnemu zadowoleniu, niezsprzeczne z zasadą nieszkodzenia zdrowiu u obowiązującym prawem. Cechą zachowania seksualnego normalnego jest uzależnione od woli możliwości równoczesnego spełnienia funkcji prokreacyjnej (płodzenie potomstwa), psychologicznej (zaspokojenie seksualne) i społecznej (tworzenie i utrwalanie więzi prtnerskiej)
zadzierzgnięcie napletka, kołnierz hiszapński, paraphimosis, załupek : stan , w którym po nagłym odprowadzenia napletka poza żołądź , jego wolny koniec zawija się za rowek zażołędny i nie może powrócić do pozycji powrotnej .Wymaga interwencji chirurgicznej
zadzierzgnięcie żołędzi : zadzierzgnięcie napletka
załupek : zadzierzgnięcie napletka
zboczenie płciowe : dewiacja seksualna
zespoły kulturowe zaburzeń seksualnych : zaburzenia o specyficznym tle kulturowym (związane np. z magią lub religią, warunkami ekologicznymi, stresami psychosocjalnymi), których zasięg występowanie jest ograniczony do obszaru oddziaływania danej kultury
zespoły kulturowe zaburzeń więzi partnerskiej : specyficzne dla danej kultury i z niej wynikające zaburzenia więzi partnerskiej
zespoły kulturowe zachowań seksualnych : specyficzne dla danej kultury i wynikające z niej postawy i postępowanie seksualne wiążące się z poglądami na temat męskości, kobiecości , płci i seksu
zespoły zaburzeń emocjonalnych : zespoły zachowań o bardzo różnorodnych objawach, stanowiące konsekwencję niezaspokojenia fizjologicznych i/lub psychologicznych potrzeb jednostki .Bardzo częste w nerwicach występują także u osób zdrowych. Do najpowszechniejszych symptomów należy lęk oraz wypaczenie lub obniżenie życia uczuciowego (np. ambiwalencja, zobojętnienie) lub chwiejność uczuciowa, wahania nastroju (od depresji do euforii i agresji). Zespoły zaburzeń emocjonalnych obniżają zdolność wypełniania ról społecznych (w tym roli seksualnej). Występując w różnym nasileniu (czasem okresowo) , w skrajnej postaci uniemożliwiają podporządkowanie się zasadom kontaktów międzyludzkich (szczególnie w kręgu rodzinnym) i prowadzą do zachowań przekraczających granice patologii społecznej
zespół : 1.zespół objawów zakłócających czynności psychiczne i / lub fizyczne organizmu, występujących łącznie i jako całość będących podstawą dla rozpoznania choroby lub zaburzenia. Nazwy zespołów nawiązują do objawów, przyczyn schorzenia, narządu dotkniętego chorobą lub nazwiska badacza, który dany zespól opisał; syndrom; 2.zbiór ,zestaw np. charakterystycznych cech, typów zachowań
zespół Alicji w krainie czarów : występująca u kobiet postawa życiowa polegająca na przewadze imaginacji nad realnością. Rzeczywistość podporządkowana jest życzeniom, a realny partner wymyślonemu. Rozdźwięk między wyobrażeniem a spełnieniem powoduje dysocjację osobowości. Odpowiednikiem u mężczyzn jest zespół don Kichota
zespół anorgazmii bezwzględnej : niewystępowanie orgazmu u kobiety bez względu na rodzaj pobudzania seksualnego (samopobudzanie , pobudzanie partnera), a także w stanie snu, połączone ze spadkiem libido, osłabieniem reakcji podniecenia i brakiem satysfakcji ze współżycia. Ma charakter pierwotny lub wtórny. Przyczyną mogą być zaburzenia układu hormonalnego, neurotyzm, brak akceptacji własnej płci, wrogość wobec mężczyzn
zespół braku matki : niezaspokojenie potrzeby miłości i bezpieczeństwa spowodowane nieobecnością matki w wychowaniu dziecka, wiążące się z późniejszymi zaburzeniami w kontaktach międzyludzkich, a w związkach partnerskich nadmiernymi oczekiwaniami uczuciowymi wobec partnera
zespół braku ojca : zakłócenie zdolności do podporządkowania się jakimkolwiek normom spowodowane nieobecnością ojca w wychowaniu dziecka W związkach partnerskich jednym z następstw może być nieobowiązkowość i zbyt małe poczucie odpowiedzialności
zespół Clerambaulta : polega na występowaniu megalomanii, nieufności , podejrzliwości oraz patologicznej (o typie paranoicznym) miłości i nienawiści. W pierwszej fazie istnieje przesadna miłość do partnera, w drugiej pojawia się wrogość, oskarżanie, w trzeciej nienawiść, zachowania pieniacze (robienie skandali, pisanie listów, prowokowanie scen, pogróżki, szantaże)
zespół demona nocy : okołosenne iluzje pieszczot, współżycia seksualnego połączone z podnieceniem, niekiedy orgazmem. Występuje u kobiet z dużym temperamentem, niezaspokojonych seksualnie w wyniku braku partnera
zespół dezaprobaty płci : potrzeba operacyjnej zmiany płci występująca u osób, które nie akceptują płci biologicznej i identyfikują się z płcią przeciwną
zespół Diogenesa : objawia się wyobcowaniem ze środowiska drastycznym ograniczeniem potrzeb życiowych i łączności z cywilizacją, prymitywizmem zachowania, utrudnionym kontaktem z otoczeniem. Może być wyrazem zaburzeń psychicznych lub zwiastunem rozwijającej się choroby psychicznej. Występuj u starszych kobiet
zespół don Juana : styl zachowań seksualnych polegający na nawiązywaniu licznych kontaktów seksualnych, częstej zmianie partnerek, przedmiotowym traktowaniem kobiety . U źródeł mogą leżeć ukryte skłonności homoseksualne, niedojrzałość psychiczna, naśladownictwo. Typowy dla kultur Zachodu. Jego odpowiednikiem u kobiet jest zespół Messaliny
zespół don Kichota : zespół Alicji w krainie czarów
zespół Feunfera : zaburzenie narządów miednicy małej u kobiety objawiające się żylakami miednicy i odbytnicy, świądem pochwy, upławami. Występuje na skutek braku orgazmu, niezaspokojenie potrzeb seksualnych, zbyt małej częstotliwości kontaktów seksualnych. Mylnie rozpoznawalny jako wyłącznie zaburzenie ginekologiczne
zespół Havelocka Ellisa : masturbowanie się kobiety strumieniem wody wywołujące poczucie winy, czasem nie normalności. Jest to jedyna forma wyzwalania orgazmu przez kobietę prowadząca do trudności w przystosowaniu seksualnym w związku parnterskim,ponieważ uniemożliwia wywołanie u niej szczytowania przez jakąkolwiek aktywność partnera
zespół infantylizmu psychoseksualnego : zaburzenie polegające na odrzucaniu roli dojrzałego współpartnera w życiu seksualnym i uzyskiwania zaspokojenia w wyniku dziecięcych form pieszczot, np. przytulania, pogłaskania po głowie czy twarzy, przy braku pełnego kontaktu seksualnego. Występuje u kobiet o dziecięcej psychice
zespół jedynactwa : objawia się w wieku dojrzałym poprzez egocentryzm, niechęć do posiadania dziecka (traktowanego jako potencjalny rywal uczuciowy), oczekiwanie od partnera rodzicielskiej opieki. Spowodowany błędami wychowawczymi w okresie dzieciństwa (związanymi z brakiem rodzeństwa)
zespół jedzenia w nocy : zaburzenie psychosomatyczne objawiające się późnowieczornym obniżeniem nastroju, niepokojem i drażliwością, czemu asystuje wzrost łaknienia. Jedną z najczęstszych jego przyczyn są frustracje uczuciowe i seksualne. Jedzenia spełnia rolę zastępczą, przynosząc doraźną poprawę samopoczucia. Prowadzi do otyłości
zespół kastracyjny : polega na różnorodnych zrachowaniach kobiety zmierzających do zdominowania i ośmieszenia mężczyzny. Wg psychoanalizy jego źródłem jest niepełna identyfikacja (lub jej brak) z rolą seksualną przypisywaną płci żeńskiej albo kompleks kastracyjny. Według innych jest jednym z następstw emancypacji kobiet. U starzejących się kobiet ma charakter kompensacyjny
zespół Klimka, zespół podwzgórzycy pociążowej : wyraża się m.in. spadkiem libido, oziębłością płciową, wzmożoną pobudliwością nerwową , sennością, osłabieniem, bólami głowy, płaczliwością, wypadaniem włosów. Powstaje w wyniku patologicznego przebiegu ciąży, porodu, połogu lub poronienia
zespół Kopciuszka : postawa polegająca na braku aktywności życiowej, bierności w kontaktach z mężczyznami, związana z rolą seksualną kobiety w kulturach Zachodu. Często towarzyszy jej poczucie niższości
zespół koro : rodzaj ostrego seksualnego stanu lękowego występujący przede wszystkim u mężczyzn. Uczucie wchłaniania do jamy brzusznej narządów płciowych i przeświadczeniu o zbliżającej się śmierci towarzyszy gwałtowne bicie serca, zaburzenia widzenia, wymioty, przeczulice różnych okolic ciała. Może mieć charakter epidemiczny. Ściśle związany z ideologią taoizmu ujawnia się u Chińczyków w Malazji
zespół Ksantypy : postawa kobiety wyrażająca się nadmierną pedanterią, przesadną troską o porządek i czystość w domu (co jest cenione wyżej niż więzi uczuciowe) w połączeniu z małą wyobraźnią, sztywnością charakterologiczną i rygoryzmem seksualnym
zespól kultury Zachodu : rodzaj postawy społeczeństw Zachodu polegający na nadmiernym nastawieniu na technikę seksualną, konieczność osiągania orgazmu, kulcie wydajności seksualnej pryz niedoborze kultury współżycia seksualnego, umiejętności relaksowania się , refleksji
zespół kuwady : współwystępowanie bólu (czasem w połączeniu z obajwem powiększenia brzucha) u męża położnicy, związane z rytuałem uznania dziecka przez ojca i przyjęcia go do wspólnoty rodzinnej. Obecnie występuje u wielu ludów niecywilizowanych Afryki, Azjii i Oceanii, a także u Indian w Ameryce
zespół Leontesa : polega na chrorobliwej nieufności i zazdrości wobec ciężarnej żony, niewierze w ojcostwo, często prowadzące do sądowego postępowania dowodowego, unikanie rodzicielstwa z zazdrości o uczucia, jakimi żona mogłaby obdarzyć dziecko
zespół machismo : styl zachowań seksualnych mężczyzny oparty na latynoskim stereotypie prymatu męskości .Swobodne i bujne życie seksualne , nierzadki "drugi dom", dzieci ze związków pozamałżeńskich podnoszą prestiż mężczyzny i wywołują poczucie dumy. Występuje i białych i metysów w krajach Ameryki Południowej i Środkowej
zespół madonny i ladacznicy : polega na ambiwalentnej postawie mężczyzny wobec kobiet, współistnieniu modelu kobiety porządnej, darzonej uczuciami i wybieranej na żonę i matkę, i modelu kobiety-zabawki, traktowanej jedynie jako obiekt seksualny .Typowy dla kultur Zachodu. Jego odpowiednikiem u kobiet jest zespół rycerza i rozpustnika
zespół maltretowanego dziecka : polega na agresji fizycznej rodziców wobec dziecka. Może prowadzić do uszkodzeń ciała, a nawet zgonu
zespół maltretowanej żony : polega na agresji fizycznej wobec żony. Może prowadzić do uszkodzeń ciała
zespół Mariona - Simsa : pochwica
zespół Messaliny : zespół don Juana
zespół modliszki : postawa kobiety wobec mężczyzn polegająca na przewadze lub wyłącznym istnieniu uczuć negatywnych uczuć negatywnych, a po urodzeniu dziecka braku potrzeb więzi uczuciowej i seksualnej z partnerem. Najczęściej występuje u kobit wychowanych przez dominującą w rodzinie i oziębłą płciowo matkę, w atmosferze negacji wobec świata męskiego. Może być również wyrazem ukrytych skłonności homoseksualnych
zespół napięcia przedmiesiączkowego : objawy neuropsychiczne występujące w drugiej połowie cyklu miesiączkowego u znacznej części kobiet (zwłaszcza tych , które nie rodziły i nie mają uregulowanego życia seksualnego), polegające na : depresjach, lękach, niezrównoważeniu emocjonalnym, bezsenności, bólach głowy i brzucha , obrzmieniach piersi
zespół nieprzystosowania seksualnego : zaburzenie psychoseksualne obejmujące m.in. wrażenie luzu w pochwie, różnice upodobań i pobudliwości seksualnej, biorytmów, nierównoczesność orgazmu (częsty wytrysk opóźniony) prowadzące do braku satysfakcji ze współżycia przy zachowanej sprawności seksualnej partnerów. Potęguje problemy i trudności w związku
zespół nierozbudzenia seksualnego : zaburzenie popędu seksualnego kobiety objawiające się brakiem rozwoju potrzeb seksualnych, obojętnością we współżyciu, anorgazmią, słabą lubrykacją
zespół opuszczonego gniazda : polega na poczuciu zagubienia , braku sensu życia , osamotnienia pojawiającego się po usamodzielnieniu dzieci i opuszczenia przez nie domu rodzinnego. Partnerzy dotychczas związani przede wszystkim rolami rodzicielskimi mają trudności w stworzeniu więzi uczuciowej. Często ich wzajemne potrzeby seksualne ulegają zmniejszeniu
zespół Otella : patologiczna zazdrość na tle uzależnienia alkoholowego . Bezpośrednio związana z rozwojem uzależnienia może pojawiać się , nasilać i niezależnie od okoliczności zewnętrznych zanikać nawet na dłuższy czas, by ponownie pojawić się w najmniej uzasadnionych okolicznościach. W pełni rozwoju zespołu Otella zazdrość opanowuje w całości psychikę chorego, czuje się zagrożony przez żonę i jej domniemanych kochanków, co może prowadzić do ciężkiego uszkodzenia ciała lub zabójstwa osoby (osób), przez które, w swoim mniemaniu , jest osaczony. Występuje w kręgu kultur Zachodu
zespół oziębłości rzekomej : zaburzenie psychoseksualne u kobiet polegające na braku orgazmu w trakcie kontaktu seksualnego. Może być spowodowane przyczynami psychicznymi , jak np. lęk przed ciążą niedawny konflikt z partnerem, warunki nie sprzyjające intymności, zmęczenie, przejściowe pogorszenie nastroju lub chwilową niedyspozycją somatyczną, np. infekcja dróg oddechowych
zespół paniki zamykających się drzwi : polega na przyjmowaniu młodzieńczego stylu życia, prowokowania erotycznym młodszych wiekiem mężczyzn, przykładaniu wielkiego znaczenia do atrakcyjności ubioru, seksu. Występuje u kobiet po ukończeniu czterdziestego roku życia jako skutek lęku przed utratą kobiecej atrakcyjności
zespół podwzgórzycy pociążowej : zespół Klimka
zespół prostatyzmu : zaburzenie psychoseksualne objawiające się pobudliwością seksualną, bólami w kroczu, okolicy krzyżowej, przykrymi doznaniami w jądrach i żołędzi członka, parciem na mocz. Występuje u mężczyzn powyżej trzydziestego roku życia, którzy mając prawidłowy poziom libido nie prowadzą regularnego współżycia seksualnego
zespół prowokowanej zdrady : zaburzenie psychoseksualne, polegające na nakłanianiu partnera do zdrady, co wywołuje podniecenie seksualne, przeżywane podczas wyobrażeń na jej temat lub wymuszania na partnerze opisu jej przebiegu
zespół Romea i Julii : dążenie do jak najszybszego zawarcia małżeństwa (wbrew wszystkim przeszkodom, a czasem zdrowemu rozsądkowi) w celu podjęcia współżycia seksualnego. Związany z religijnym zakazem współżycia przedmałżeńskiego, obecnie występuje rzadziej, najczęściej w regionach silnie zdominowanych przez katolicyzm
zespół rycerza i rozpustnika : zespoły madonny i ladacznicy
zespół rysów perwersyjnych : zaburzenie psychoseksualne polegające na braku podniecenia i orgazmu w stereotypowych kontaktach z partnerem na tle ukrytych tendencji dewiacyjnych. Dopiero realizacja tych potrzeb umożliwia właściwy przebieg reakcji seskualnych
zespół rzekomonerwicowy, pseudoneurastenia, zespół rzekomoneruasteniczny : zespół objawów przypominających nerwicę, (najczęściej neurastenia z charaktersytyczną dla niej drażliwością, znużeniem narastającym po najmniejszym nawet wysiłku i zaburzeniami wegetatywnymi np. brak erekcji) w przebiegu choroby o tle organicznym, np. zatrucie , infekcja. Zespół rzekomonerwicowy może się pojawić także w okresie zdrowienia np. po przebyciu choroby zakaźnej
zespół rzekomoneursateniczny : zespół rzekomonerwicowy
zespół Silvestrini-Corda : występujące w przebiegu uzależnienia alkoholowego : zanik jąder, ginekomastia, marskość wątroby prowadzące do impotencji, zaniku libido u mężczyzn
zespół susto : rodzaj ostrego stanu lękowego objawiający się m..in. napięciem psychicznym, bezsennością , jadłowstrętem, drżeniem kończyn, biegunką, osłabieniem popędu seksualnego. Uważany za skutek praktyk magicznych, występuje u Indian Ameryki Łacińskiej (zwłaszcza Meksyku)
zespół Tristana i Izoldy : brak zainteresowania współżyciem lub trudności we współżyciu seksualnym po zawarciu małżeństwa, w przypadku gdy przed ślubem było ono udane, a podniecenie seksualne wiązało się z przekroczeniem zakazu kontaktów przedmałżeńskich. Zespół ten jest charaterystyczny dla europejskiego kręgukulturowego
zespół XXX : wrodzone zaburzenie chromosomalne polegające na występowaniu u niektórych kobiet dodatkowego chromosomu Z. Cechuje je nadmierna płodność, obniżenie poziomu intelektualne
zespół XYY : wrodzone zaburzenie chromosomalne polegające na występowaniu u niektórych mężczyzn dodatkowego chromosomu Y. Objawia się przede wszystkim skłonnością do zachowań agresywnych
zmaza dzienna : nasieniotok
zmaza nocna : polucja
zoofilia, sodomia : osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez kontakty ze zwierzętami. Dewiacja seksualna spotykana u obu płci, częsta u niedorozwiniętych, niekiedy występuje u chorych psychicznie, rzadziej u ludzi normalnych, np. u pasterzy
zooasadyzm : łączne występowanie zoofilii i sadyzmu
związek alergiczny : zawiązek partnerski , w którym dominuje zaburzenie więzi uczuciowej (sam widok partnera wzbudza żywiołową wrogość) , a wstręt fizyczny wielokrotnie uniemożliwia współżycie seksualne. Najczęściej powstaje w wyniku nie ujawnionych pretensji i nie rozładowanych napięć. Początkową formą terapii jest zalecenie okresowej (jednomiesięcznej) separacji
związek dysharmoniczny : związek partnerski , w którym dominuje zaburzenie jednej relacji między partnerami, podczas gdy pozostałe są oceniane pozytywnie, np. związek jest ogólnie udany lecz powstają konflikty na tle sposobu spędzania wolnego czasu, Psychoterapia małżeńska daje dobre efekty
związek formalny : związek partnerski, w którym przynajmniej jedna z osób ujawnia postawy nerwicowe (tłumienie uczuć, reagowanie objawami, tendencje do manipulowania partnerem egocentryzm, częste konflikty). Zaburzenia występujące w życiu seksualnym partnerów najczęściej są podświadomą formą oporu i buntu wobec drugiej osoby. Konieczna specjalistyczna psychoterapia
związek niedojrzały : związek partnerski, w którym partnerzy przyjmują wobec siebie postawy infantylne : nastwieni na otrzymywanie, a nie dawanie, reagują emocjami na wszelkie trudności nie kierując się racjonalną oceną sytuacji, ich życie seksualne uzależnione jest od nastroju i przypadku. W związkach tych występuje wiele konfliktów , ale po podjęciu terapii małżeńskiej rokowanie na ogół jest dobre
związek rywalizacyjny : związek partnerski, w którym występuje walka o dominację , pełne podporządkowanie sobie drugiej osoby, reagowanie zazdrością na osiągnięcia partnera, narzucanie własnych potrzeb i oczekiwań w życiu seksualnym, które nie daje satysfakcji psychicznej mimo braku zaburzeń sprawności
związek z ostrym kryzysem : związek partnerski w którym wystąpiły nagłe i silne zaburzenia więzi między partnerami spowodowane konkretnymi sytuacjami kryzysowymi, np. zdrada , nie chciana ciąża, zaburzenie seksualne





Statystyka generowana przez Reggi-Stat - www.reggi.pl